Arabuluculuk Nedir?
Arabuluculuk; bir uyuşmazlığın tarafı olan kişilerin tarafsız ve uzman bir üçüncü kişi yardımı ile aralarındaki uyuşmazlığı sona erdirmesini sağlayan mahkeme dışı bir çözüm yöntemidir. Arabuluculuk yoluyla taraflar arasındaki uyuşmazlık hızlı, kesin ve uygulanabilir bir şekilde çözülür. Arabuluculuk yasası, kural olarak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri tüm uyuşmazlıklara uygulanabilir. Arabuluculuk müessesesi, taraflar arasında ortaya çıkan uyuşmazlığın mahkeme yoluna gitmeden daha hızlı bir şekilde çözülmesini amaçlamaktadır. Zorunlu arabuluculuk dava şartı olmakla birlikte arabuluculuk şartı bulunan davalarda arabuluculuğa başvuru yapmamak davanın usulden reddine neden olacaktır.
Arabuluculuk Kapsamına Alınan Uyuşmazlıklar Nelerdir?
01.09.2023 tarihinden itibaren dava şartı olan zorunlu arabuluculuğun kapsamı genişletilmiştir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 4. Maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar para olan alacak, tazminat, itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında arabuluculuk Kanunu’nun 17/B maddesi ile taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin uyuşmazlıklar,
7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. Maddesinin birinci fıkrasına eklenen “Bu alacak ve tazminatla ilgili itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları hakkında birinci cümle hükmü uygulanır.” cümlesi ile bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatıyla ilgili itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları,
● Kiralanan taşınmazların 2004 sayılı Kanuna göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere, kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar,
● Taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve ortaklığın giderilmesine ilişkin uyuşmazlıklar,
● 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar ile,
● Komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda 01.09.2023 tarihi itibariyle dava şartı olan zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
5488 sayılı Tarım Kanunu’na göre tarımsal üretim sözleşmesinden doğan hukuki uyuşmazlıklar da 01.09.2023 tarihi itibariyle dava şartı olan zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
Tüm bu davalar 7. Yargı paketinde yer alan düzenlemeye göre dava konusu ayrımı yapılmaksızın zorunlu arabuluculuk kapsamına alınmıştır.
Kira Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Nedir?
Kiracı ve ev sahibi arasındaki kira sorunlarının son zamanlarda bir hayli artmış olması dolayısıyla Adalet Bakanlığı tarafından kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk 1 Eylül tarihi itibariyle zorunlu olmuştur. Kira uyuşmazlıklarında arabuluculuk 1 eylül 2023 tarihi itibariyle zorunlu hale gelmiştir.
Kira Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıklarda Arabuluculuğun Uygulanacağı Dava Türleri Nedir?
- Kira ilişkisine dayalı sulh hukuk mahkemesinde açılacak alacak ve tahliye davaları,
- Kira ilişkisine dayalı uyarlama davaları,
- Kiralanan taşınmaza yapılan faydalı masraflardan kaynaklanan tazminat davaları,
- Kira sözleşmesinin erken feshinden kaynaklı tazminat davaları,
- Maden ocaklarının kiralanmasına ilişkin rödovans sözleşmelerinden kaynaklı alacak ve tazminat davaları,
- Kira sözleşmesinden kaynaklı cezai şartın tahsili için sulh hukuk mahkemesinde görülecek davalar,
- Kira ilişkisine dayalı kira bedelinin tespiti davaları,
Mevcut Kira Davaları Arabulucuya Gidecek Mi ?
Dava şartı arabuluculuğa ilişkin hükümler, 1 Eylül tarihinde yürürlüğe girecek ve uygulanmaya başlayacak. 1 Eylül tarihinden önce ilk derece mahkemelerinde açılacak olan davalar ile istinaf mahkemeleri, bölge adliye mahkemeleri ve Yargıtay’da görülmekte olan davalar için uygulanmayacak.
