Davanın Açılmamış Sayılması Nedir?
Davanın açılmamış sayılması kavramı, tarafların sahip olduğu özgürlüğü, ölçüsüz bir şekilde kullanmalarını engelleyici nitelikte olup, davayı izlememek ve bazı usul işlemlerini yerine getirmemek suretiyle davanın sürüncemede bırakılmasına karşı öngörülmüş bir çaredir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. Maddesinde net bir tanım yapılmamakla birlikte davanın açılmamış sayılacağı haller ve hangi sebeple olursa olsun açılmamış sayılan davadaki talebin dahi vaki olmamış sayılacağı belirtilmiştir.
Davanın Açılmamış Sayılacağı Nedenler Nedir?
- Görevsizlik ve yetkisizlik kararının gereğinin yerine getirilmemesi,
- Temsil veya izin belgelerinin süresi içinde verilmemesi,
- Vekaletnamenin süresi içinde verilmemesi,
- Dava dilekçesindeki eksikliğin giderilmemesi,
- Davanın süresinde yenilenmemesi veya yenilendikten sonra takipsiz bırakılması,
- Davanın geri alınması.
Davanın Açılmamış Sayılması Sonucunda Ne Olur?
Davanın açılmamış sayılması kararı verilmesi halinde, davadaki talebin vaki olmayacağı kesindir. Davanın açılmamış sayılması kararı ile birlikte dava açılması ile ortaya çıkan tüm sonuçlar ortadan kalkar. Dava sanki hiç açılmamış gibi olur. Davanın görüldüğü mahkeme bakımından da davayı inceleme ve hüküm verme zorunluluğu ortadan kalkar. Davanın açılmamış sayılması kararı ile birlikte ayrıca bir hüküm verilmesine gerek kalmaksızın, açılmamış sayılan dava nedeniyle verilen ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden ortadan kalkar.
Davanın Açılmamış Sayılmasının Zamanaşımına Etkisi Nedir?
Davanın açılması ile zamanaşımı süresi kesilir. Ancak davanın açılmamış sayılması kararı verilmesi ile birlikte kesilen zamanaşımı süresi yeniden işlemeye başlar. Bu durum davanın açılmamış sayılması kararı verilmesi ile birlikte dava sanki hiç açılmamış gibi olmasının bir sonucudur.
Davanın Açılmamış Sayılmasında Hak Düşürücü Süre Nedir?
Davanın açılması ile birlikte hak düşürücü süreler korunur. Davanın açılmamış sayılması kararı da hak düşürücü sürelerin yeniden işlemesine sebep olacaktır.
Davanın Açılmamış Sayıldığı Halde Vekalet Ücretine Hükmedilir Mi?
Davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde davalı lehine olacak şekilde vekalet ücretine hükmedilir. Söz konusu vekalet ücreti Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 7. maddesine göre belirlenir. Buna göre; “Ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar davanın nakli, davanın açılmamış sayılması, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi durumunda bu Tarifede yazılı ücretin yarısına, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra karar verilmesi durumunda tamamına hükmolunur. Şu kadar ki, davanın görüldüğü mahkemeye göre hükmolunacak avukatlık ücreti, bu Tarifenin ikinci kısmının ikinci bölümünde yazılı miktarları geçemez.” ifadelerine yer verilmiştir. Söz konusu maddeden anlaşılacağı üzere davanın açılmamış sayılması vekalet ücreti ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar tarifede yazılı ücretin yarısı, ön inceleme tutanağı imzalandıktan sonra tamamı olarak belirlenir.
Davanın Açılmamış Sayılmasında Yargılama Giderleri Nasıl Hükmedilir?
Davanın açılmamış sayılmasına karar verilen hallerde yargılama giderleri davacıya yükletilir. Alınacak maktu harç davacıya yükletilecek, bu miktarın mahsubuyla fazla yatan harç davacıya iade edilecek, davacının yaptığı yargılama giderleri üzerinde bırakılacak, davalının yaptığı yargılama giderleri ise davacıdan alınıp davalıya verilmesine karar verilecektir.
Yeni Dava İçin Açılmamış Sayılan Davanın Kesinleşmesi Şart Mıdır?
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 150. maddesinin 7. fıkrasında; “Hangi sebeple olursa olsun açılmamış sayılan davadaki talep dahi vaki olmamış sayılır.” denilmek suretiyle bir davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde davacı tarafın işbu karar ile birlikte ilgili dava kapsamında herhangi bir talepte bulunmamış sayılacağı hüküm altına alınmıştır. Anılan kanun maddesinden hareketle bir davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi halinde, davacı tarafın talepte bulunmamış kabul edilmesi sebebiyle verilen kararın kesinleşip kesinleşmemesi aranmaksızın işbu dava derdestlik itirazına konu edilemeyecektir.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 2017/1465 E. 2017/5752 K. sayılı ve 06.07.2017 tarihli kararında;“Davanın açılmamış sayılması kararı temyizi kabil niteliktedir. Ancak, derdestlik yönünden kararın temyiz edilmeyerek veya temyiz aşamasından geçerek kesinleşmesini aramaya gerek yoktur. Bu kural ile davaların takipsiz bırakılmasını önlemek amacı güdülmüştür. Bu itibarla, davanın taraflarca takip edilmemesi sebebiyle dosyanın işlemden kaldırılması tarihinden itibaren 3 ay içinde dava yenilenmediği takdirde davanın açılmamış sayılmasına dair oluşan tüm yasal hüküm ve sonuçlar başkaca bir işleme bağlı olmadan doğrudan doğruya yürürlük kazanır. Derdestlik, dosyanın işlemden kaldırılması tarihinden 3 aylık süre ile sınırlıdır ve bu süre hak düşürücü niteliktedir.
Ancak bu hükümler, davanın açılmamış sayılmasını gerektiren şartların salt doğumu ile kendiliğinden ortadan kalkar ve dava derdest olmaktan çıkar. Zamanaşımını kesme etkisi dahi sona erer. “
İşlemden Kaldırılan Dava Tekrar Açılabilir Mi?
Dosyanın işlemden kaldırılması durumunda işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde yenilenerek davaya devam edilebilir. Yenilemenin harca tabi olup olmaması bakımından ise yenilemenin hangi tarihte yapıldığı önem arz etmektedir. Buna göre dosyanın işlemden kaldırılmasından itibaren 1 ay içinde yapılan yenileme başvurusu harca tabi değildir. 1 ay geçtikten sonra yapılan başvuru harca tabidir ve harç yenileyen tarafça ödenir. Yenilemeyle birlikte dava kaldığı yerden devam eder.
