Engelli Raporuyla Ötv’siz Araba Nasıl Alınır? Vasi Tayini Nedir?
Bir engelli veya ona bakmakla yükümlü olan kişi araç almak istediğinde satın alacağı aracı ÖTV’siz şekilde almaktadır. ÖTV indirimli engelli araç alımından yararlanılarak alınan araçların 5 yıl içerisinde satışı yapılması durumunda ÖTV doğar verginin ödenmesi gerekir. Ayrıca engelli aracın beş yıl doldurmadan satış durumunda, ÖTV indiriminden tekrar faydalanabilmek 5 yıl beklemek gerekir. Ancak beş yılı doldurmadan aracı ÖTV indirimli araç alma hakkına sahip bir başka engelli kişiye satışı durumunda ÖTV borcu doğmaz.
Engellilere Vasi Tayini Nedir?
Türk Medeni Kanunu 419/3 maddesi “Kısıtlanan ergin çocuklar kural olarak vesayet altına alınmayıp velâyet altında bırakılır” hükmü ile aynı kanunun md. 335/2 “Hâkim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velâyeti altında kalırlar” hükümleri gereği ana babası hayatta olan ergin engelli bireylere mahkeme tarafından gerekli görülmedikçe vasi atanmaz, velayet altında bırakılmalarına karar verilir.
18 yaşına gelen engelli bireyin iş ve işlemlerini sürdürebilmek için ana ya da babası tarafından yapılması gereken, kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden “engellinin kısıtlanarak velayet altında bırakılmasını” talep etmektir.
Ana babasının velayeti altında kalamayacak engelli birey ise velayet değil vesayet hükümlerinden yararlanır ve yine kısıtlanması istenen engellinin yerleşim yerinde bulunan Sulh Hukuk Mahkemesinden kendisine vasi atanması talep edilir.
Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından yapılacak iş engelli bireyin engeline ilişkin rapor aldırmak, ardından velayetin devamını isteyen ana baba ya da vasi atanmasını isteyen kişinin sosyal durumunu araştırarak engelli bireyin iş ve işlemlerini yürütüp yürütemeyeceğini değerlendirmektir.
Sulh hukuk mahkemesine başvuru yaptıktan sonra mahkeme tarafından duruşma tarihi verilecek. Hakim gerekli incelemeleri yaptıktan sonra sağlık kurulu raporunun mahkemenin belirlediği hastanede yenilenmesini isteyebilir.
Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından tüm araştırmalar yapıldıktan sonra;
- Velayetin Devamını İsteyen Ana Baba Bakımından
Engelli birey kısıtlanarak velayet altında bırakılır ve velayet hükümleri gereğince çocuğu borç altına sokan işlemler hariç diğer tüm işlemlerin çocuk adına velisi tarafından yapılmasında vesayet makamının izin ve yetkisi gerekmediğine karar verilir.
Kısıtlanan engelli bireyin malvarlığı ile ilgili uyuşmazlıklarda velayet hükümleri gereği görevli mahkeme ise Aile Mahkemesidir.
Ana ve babanın deneyimsizliği, hastalığı, başka bir yerde bulunması veya benzeri sebeplerden biriyle velayet görevini gereği gibi yerine getirememesi, ana ve babanın çocuğa yeterli ilgiyi göstermemesi veya ona karşı yükümlülüklerini ağır biçimde savsaklaması hallerinde velayet kaldırılır. Velayet ana ve babanın her ikisinden kaldırılırsa çocuğa bir vasi atanır.
Vasi Araç Alımı Ek Karar Nedir?
Engelli ya da hasta olması sebebiyle mahkeme tarafından kısıtlanan ve kendisine vasi atanan kişilerin, hastane raporuyla tespit edilmiş engellilik oranı %90 ve üzerindeyse Özel Tüketim Vergisi’nden muaf bir şekilde araç alma hakları bulunmaktadır. Ancak son yıllarda bu durumun engelli/hasta yakınları tarafından lüks araçların ÖTV’siz alınması ve kendileri menfaatine kullanılması nedeniyle vasilikte araç alımı ek karar adı altında uygulama vardır. Araç alımı için ek karar dilekçesiyle ilgili kararı veren mahkemeye başvurmak gerekmektedir. Mahkemelerdeki iş yoğunluğu da dikkate alınarak sürecin avukatla takip edilmesi hak kaybı olmaması adına oldukça önem arz etmektedir.
Engelli ÖTV İndirimi İle Alınmış Aracı Kimler Kullanabilir?
ÖTV indirimi ile engelli aracı alındığında bu aracın kimler tarafından kullanılabileceği sınırlandırılmıştır.
Bunun amacı ÖTV indirimli araç yurt dışından alınmışsa; 3. dereceye kadar yakın akraba olmak gerekiyor. Bu durumlarda, aracınızı herhangi 3. bir kişi kullanamaz. Aracı özel şoför tarafından kullanılacak ise iş akdi yapılıp noter tarafından onaylatılması gerekir.
%90 ve üzerinde engelliler tarafından kullanılan araçlarda; araç üzerinde teknik tertibat bulunuyorsa bile, eğer aracın orijinal fabrika özelliklerinde değişiklik yapılmamışsa, sadece 3. dereceye kadar yakın akrabalar kullanılabilir.
ÖTV İndirimli Engelli Araç Sahibi Vefat Ederse ÖTV Ödenir Mi?
Aracın sahibi olan engelli bireyin vefatı sonrasında araç üzerinde hak sahibi olan diğer varisler sahip oldukları payları dilerlerse sadece bir varise aktarabilirler. Noter onayı ile imza altına alınacak feragatname aracılığıyla araç geçişi yapılabilmektedir.Bu halde kalan tek kişi artık söz konusu aracın ruhsat sahibi olmuş olur. Mirasta varis olanlar yine miras üzerinde hak sahibi olan bireye araç devri yaptığı halde ; ÖTV ödenmesi şartı gerekmemektedir. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) aracın devir işlemlerinin yapıldığı dönemin sonrasında süre gelen ilk dönem için tahsil edilmeye başlanır.
Mirasın en hızlı ve kolay şekilde tek bir kişiye aktarılması için :
TMK Madde 677– Terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle bağlıdır. Bir mirasçının üçüncü kişiyle yapacağı böyle bir sözleşmenin geçerliliği, noterlikçe düzenlenmesine bağlıdır. Sözleşme bu kişiye paylaşmaya katılma yetkisi vermez; sadece paylaşma sonunda mirasçıya özgülenen payın kendisine verilmesini isteme hakkını sağlar
Mirasın reddi de bu konuda izlenebilecek yollardan biridir fakat devir sözleşmesine göre daha uzun süreceği öngörülebilir:
Madde 611– Yasal mirasçılardan biri mirası reddederse onun payı, miras açıldığı zaman kendisi sağ değilmiş gibi, hak sahiplerine geçer. Mirası reddeden atanmış mirasçının payı, mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufundan arzusunun başka türlü olduğu anlaşılmadıkça, mirasbırakanın en yakın yasal mirasçılarına kalır.
Madde 614– Mirasçılar, mirası reddederken, kendilerinden sonra gelen mirasçılardan mirası kabul edip etmeyeceklerinin sorulmasını tasfiyeden önce isteyebilirler. Bu takdirde ret, sulh hâkimi tarafından daha sonra gelen mirasçılara bildirilir; bunlar bir ay içinde mirası kabul etmezlerse reddetmiş sayılırlar. Bunun üzerine miras, iflâs hükümlerine göre tasfiye edilir ve tasfiye sonunda arta kalan değerler, önce gelen mirasçılara verilir.
Vasi Araç Satışa İzin Dilekçe Örneği Nedir?
Vasi Araç Satışa İzin Dilekçe Örneği adı altında internette birçok dilekçe vardır. Ancak sadece dilekçe yazmayla süreç bitmediği için alanında uzman bir avukatla takip hem zaman hem de artan fiyatlar nedeniyle zarara uğramamak adına oldukça önemlidir.
Araç Alımı Ek Karar Ne Kadar Sürede Çıkar?
Araç alımı ek karar talebine istinaden birkaç gün ile birkaç hafta arasında karar çıkabilmektedir. Bu durum mahkemelerin yoğunluğuna göre değişmektedir. Ancak alanında uzman bir avukatla takip hem zaman hem de artan fiyatlar nedeniyle zarara uğramamak adına oldukça önemlidir.
Vesayet Makamından İzin Alınması Gereken Durumlar Nedir?
Aşağıdaki hallerde vesayet makamı olan Sulh Hukuk Mahkemesinin izni gereklidir:
- Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir ayni hak kurulması,
- Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,
- Olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işleri,
- Ödünç verme ve alma,
- Kambiyo taahhüdü altına girme,
- Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması,
- Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması,
- Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması,
- Mal rejimi sözleşmeleri, mirasın paylaştırılması ve miras payının devri sözleşmeleri yapılması,
- Borç ödemeden aciz beyanı,
- Vesayet altındaki kişi hakkında hayat sigortası yapılması,
- Çıraklık sözleşmesi yapılması,
- Vesayet altındaki kişinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleştirilmesi,
- Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi.
Vasinin ve Vesayet Dairelerinin Sorumlulukları Nedir?
Vesayet organları ve vesayet işleriyle görevlendirilmiş olan diğer kişiler, bu görevlerini yerine getirirlerken iyi bir yönetimin gerektirdiği özeni göstermekle yükümlüdürler.
- Vasinin Sorumluluğu
Vasi, görevini yerine getirirken kusurlu davranışıyla vesayet altındaki kişiye verdiği zarardan sorumludur. Kayyım ve yasal danışmanlar hakkında da aynı hüküm uygulanır.
- Devletin Sorumluluğu
Devlet, vesayet dairelerinde görevli olanların hukuka aykırı olarak sebebiyet verdikleri zararlardan doğrudan doğruya sorumlu olduğu gibi; vasi, kayyım ve yasal danışmanlara tazmin ettirilemeyen zararlardan da sorumludur.
Zararı tazmin eden Devlet, zararın meydana gelmesinde kusurlu olanlara rücu eder. Zararın doğmasına kusurları ile sebep olanlar, rücu hakkını kullanan Devlete karşı müteselsilen sorumludurlar.
Devletin vesayet dairelerinde görevli kişilere karşı rücu davasına bakmaya, vesayet dairelerinin bulunduğu yere en yakın asliye mahkemesi yetkilidir. Vesayetle ilgili tazminat ve diğer rücu davaları vesayet dairelerinin bulunduğu yer asliye mahkemesinde görülür.
