İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra) Nedir?
İlam veya ilam niteliğindeki belgelere dayanılarak yapılan icra takiplerinde borçlunun belirli bir teminat göstererek Yargıtay’dan ya da İstinaf’tan alacağı icranın geri bırakılması kararı ile icra işleminin Yargıtaydaki ya da İstinaftaki dosya sonuçlanan kadar durdurulmasıdır. İcranın geri bırakılması (tehir-i icra) İcra İflas Kanununun 33. maddesinde düzenlenmiştir.
İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra )Şartları Nelerdir?
İcranın geri bırakılamsı işleminin gerçekleşmesi oldukça önemli şartlara bağlanmıştır. İcranın geri bırakılması için gerekli şartlar şu şekilde sıralanabilir:
- İlama dayanan dava dosyasının istinaf/temyiz edilmesi gerekmektedir. Bu temyiz/istinafın icranın geri bırakılması talebi ile yapılması gerekir. Eğer ilk derece mahkemesinin verdiği karar tehiri icra talepli olarak istinaf/temyiz edilmediyse icra geri bırakılmaz.
- İlk derece mahkemesinin kararı usule uygun bir şekilde takibin karşı tarafına tebliğ edilmelidir.
- İcranın geri bırakılması talebi için teminat bedeli dosyaya 3 aylık faiziyle birlikte yatırılmalıdır.
- Borçlu istinaf/temyiz iddiasını (imha, itfa) yetkili merciler tarafından kendiliğinden düzenlenmiş veya icra dairesinde veya mahkemede ikrar olunmuş senetle belgelenmelidir.
İcranın Geri Bırakılması Tehiri İcra Teminatı Nedir?
Borçlu öncelikle icraya konu dava dosyasını icranın geri bırakılması talepli olarak itirazen istinafa gidildiğine dair bir derkenar alacak ve bu derkenarla birlikte icra dosyasına talep açacaktır. Sonrasında icranın geri bırakılması kararını Yargıtay’dan ya da İstinaf’tan alabilmek için dosyaya teminat sunacaktır. Sunulan bu teminatın İcra Hukuk hâkimi tarafından onaylanması gerekmektedir. Teminatın tutarı ise dosya borcunun toplam bedeli + üç aylık faiz olarak hesaplanan tutardır.
Borçlu teminat için belirlenen rakamı nakit yatırabilir, banka teminat mektubu veya nakde çevrilebilecek gayrimenkul göstererek de yapabilir. Ancak gayrimenkul göstererek yapması halinde bu gayrimenkul üzerinde haciz bulunmamalıdır.
İcranın Geri Bırakılması Tehiri İcra Kararı Nasıl Alınır?
İcranın geri bırakılması sürecinin ilk adımı, ilama dayanarak başlatılan icra takibinde verilen mahkeme kararının tehiri icra talepli olarak istinaf/temyiz edilmesidir. Kararın yalnızca istinaf/temyiz edilmesi icranın geri bırakılması için yeterli değildir. Mutlaka icranın geri bırakılması talebini içermesi gerekir.
Derkenar alınmasının ardından icranın geri bırakılması için yapılması gereken icra dosyasına teminat yatırılmasıdır. Buradaki teminat, icra dosyasının konusu olan mevcut borç ile bu borcun 3 aylık faizi tutarına karşılık gelecek şekilde belirlenir. Teminat işlemi bankaya nakdi olarak yatırarak veya teminat mektubu vererek yapılabilir.
Teminatın yatırılmasının üzerine borçluya icra müdürlüğü tarafından mehil vesikası verilir. Tehiri icra kararı getirilmesi için alınan süreyi gösteren belgeye mehil vesikası denir. Borçlunun yatırdığı teminat uygun kabul edilirse icra müdürlüğüne başvurur ve tehiri icra kararının getirilmesi için 60 günlük mehil vesikası alır.
Bu 60 günlük süre içinde icra dosyası Yüksek Mahkemenin dosya hakkında vereceği onama veya bozma kararına kadar durur. 60 günlük süre içinde mahkeme karar vermezse borçlu ek mehil süresi talebinde bulunabilir. Bu ek süre (30 gün) içinde de olmazsa alacaklı, borçlunun teminat olarak yatırdığı parayı icra dairesinden alacağını tahsil etmek amacıyla almak için talepte bulunabilir.
Bu süreçlerin tamamlanmasının ardından istinaf/temyiz mercii ilama konu edilen ilk derece mahkemesinin kararını bozarsa borçlu icranın geri bırakılması talebi için yatırdığı teminatı tümüyle icra dairesinden alabilir. Ancak ilk derece mahkemesinin verdiği kararın istinaf/temyiz merci tarafından onanması durumunda alacaklının borçlu tarafından icranın geri bırakılması amacıyla yatırdığı teminattan alacağını tahsil etme imkanı doğar.
Derkenar Nedir?
İlk derece mahkemesi tarafından verilen karara karşı istinaf/temyiz yoluna gidildiğine dair tensibe derkenar denir. Kararın istinaf/temyiz edilmesinin ardından mahkemeden bir derkenar alınır.
Tehiri İcra Talebinin Kabulu Nedir ?
Borçlunun istinaf/temyiz yoluna başvurması ve yetkili mercilerin yaptığı incelemeler sonucunda icranın geri bırakılmasına hükmedilmesi ile birlikte icra dosyasındaki takip tamamen durur.
Tehiri icra talebi kabul edilince kişinin teminatı depo olarak durmaya devam eder. Sürecin sonunda kişi haklı çıkması halinde bu miktarı geri alabilecektir.
İcranın Geri Bırakılması Tehir-i İcra Talebinin Reddedilmesi
İcranın geri bırakılması talebi reddedilen borçlu, borcunu icra dairesine ödemek zorundadır. Aksi takdirde malları haczedilir, satılır ve bedelinden alacaklının alacağı ödenir.
Borçlu, borcu olmadığı bir parayı ödemek durumunda kaldığını iddia ediyorsa alacaklıya karşı istirdat davası açabilir.
İcranın geri bırakılması talebi reddedilen veya icranın geri bırakılması talebinde bulunmayan borçlu, borcunu icra dairesine ödemeden önce, hükmün verildiği tarihten sonraki bir dönemde borcun itfa edilmiş veya zamanaşımına uğramış olduğunu ileri sürerek, alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açabilir. Ancak borçlu, hükmün verildiği tarihten önce borcunu ödemiş olduğunu ileri sürerek alacaklıya karşı menfi tespit davası açamaz.
İcra mahkemesinin icranın geri bırakılmasına karar vermiş olması nedeniyle ilamlı icra takibin devam ettirmeyen alacaklı, genel mahkemede borçluya karşı dava açarak alacağının halen mevcut olduğunun tespitini isteyebilir.
Tehir-İ İcra Kararının Süresinde İbraz Edilmemesini Sonuçları Nelerdir?
Eğer mehil vesikası süresi içerisinde tehir-i icra kararı icra müdürlüğüne sunulmamış ise, alacaklı taraf teminat nakit para ise, kendi hesaplarına ödenmesini, teminat mektubu ise teminat mektubunun ait olduğu şubeye mektubun paraya çevrilmesi için müzekkere yazılmasını isteyebilir. Eğer alacaklı vekili, banka şubesinin mektubu nakde çevirerek icraya göndermesini talep etmiş ise banka şubesi teminata karşılık gelen nakit parayı icraya yatırır. Bu sebeple mehil vesikasının süresine mutlaka dikkat edilmelidir.
İlamlarda Zamanaşımı Nedir?
İlamın zamanaşımına uğradığı veya zamanaşımının kesildiği veya tatile uğradığı iddiaları icra mahkemesi tarafından resmi vesikalara müsteniden incelenerek icranın geri bırakılmasına veya devamına karar verilir. Alacaklı, icranın geri bırakılması kararının kesinleştiğinin kendisine tebliğinden sonra, zamanaşımının vaki olmadığını ispat sadedinde ve 7 gün içinde umumi mahkemelerde dava açabilir. Aksi takdirde icrası istenen ilamın zamanaşımına uğradığı hususu kesin hüküm teşkil eder.
Tehir-i İcra Talebinin Bölge Adliye Mahkemesince Esastan Reddedilmesi Ve Dosyanın Yargıtay’a Taşınması Halinde Alacaklı Taraf Yargıtay Hükmünü De Beklemek Zorunda Mıdır?
İlk derece mahkemesi tarafından verilen kararın istinaf mahkemesi olan Bölge Adliye Mahkemesi tarafından onanması, bir başka deyişle tehir-i icra talebinin reddedilmesi halinde dosyanın temyiz sınırın aştığı gerekçesiyle dosyanın borçlu tarafından tehir-i icra talepli olarak Yargıtay’a taşınması sonucunda icra dairesinden tekrar mehil vesikası istenebilir. Başka bir ifadeyle, dosyanın tehir-i icra talepli olarak tekrardan Yargıtay’da görülmesi halinde Yargıtay’daki kararın da beklenmesi gerekmektedir.
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2019/12672 E., 2019/17345 K. ve 02.12.2019 tarihli ilamı şu şekildedir: “…Bu durumda, ilk derece mahkemesi tarafından verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulması sırasında tehiri icra talep edilmesi ve icra müdürlüğüne başvurularak gerekli teminatın yatırılması halinde icra müdürlüğünce Bölge Adliye Mahkemesinden tehiri icra kararı getirmek için süre (mehil vesikası) verilmesinin gerektiği, ayrıca Bölge Adliye Mahkemesi tarafından takibe dayanak ilk derece mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin esastan reddine karar verilmesi durumunda, işbu karara karşı temyiz yolunun açık olması ve tehiri icra talepli temyiz dilekçesi verilmesi halinde de icra müdürlüğünce Yargıtay’dan tehiri icra kararı getirmek için süre (mehil vesikası) verilmesi gerekmekte olup … Bölge Adliye Mahkemesi…. Hukuk Dairesi ile … Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin kesin kararları arasındaki uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; “Bölge Adliye Mahkemesi tarafından takibe dayanak ilk derece mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin esastan reddine karar verilmesi durumunda, işbu karara karşı temyiz yolunun açık olması ve tehiri icra talepli temyiz dilekçesi verilmesi halinde icra müdürlüğünce Yargıtay’dan tehiri icra kararı getirmek için süre (mehil vesikası) verilmesi gerektiği” nin kabulüyle … Bölge Adliye Mahkemes …. Hukuk Dairesi ile … Bölge Adliye Mahkemesi …. Hukuk Dairesinin kesin kararları arasındaki uyuşmazlığın bu şekilde giderilmesine, oybirliği ile kesin olarak 02/12/2019 tarihinde karar verildi.”(2)
Özetle;
Yukarıda konu ile ilgili olarak tehiri icra nedir, borçlunun uyması gereken şartlar nelerdir, süreç nasıl işler gibi soruların cevabını açıklamaya çalıştık. Görüldüğü üzeretehiri icra borçlu lehine olan oldukça önemli bir düzenlemedir.
İcranın geri bırakılması kararı alınması sürecinde birçok usuli işlem yapılır. Bu işlemlerin zamanında, eksiksiz ve doğru yapılması oldukça önemlidir. Süreç içerisinde yapılan küçük bir hata borçlu için büyük hak kayıplarına neden olabilir. (Borçlunun mallarının haczedilmesi gibi.) Bu nedenle işlemlerin bir Erzincan Avukat vasıtasıyla yürütülmesi tavsiye edilir.
MEHİL VESİKASI TALEP DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ
ERZİNCAN İCRA MÜDÜRLÜĞÜ’NE
DOSYA NO : 2021/…… E.
BORÇLU :
VEKİLİ : Av. Haşim KARTAL
KONU : Tarafımıza Mehil Vesikası Verilmesi Talebinden İbarettir.
Takibe konu ilam (Erzincan… Hukuk Mahkemesi’nin 2020/….E., 20…./…. K.), tarafımızca tehir-i icra talepli istinaf edilmiş olup, bu hususta yerel mahkemeden alınan derkenar ektedir. (EK: Mahkemeden alınan derkenar.)
Bölge Adliye Mahkemesi’nden tehir-i icra kararı alabilmemiz için, dosyaya yatırmamız gereken teminat miktarının hesaplanmasını, teminatın dosyaya depo edilmesine müteakip, Bölge Adliye Mahkemesi’nden icranın geri bırakılması kararı getirebilmemiz için tarafımıza mehil vesikası verilmesini talep ederiz. …./…./….
Borçlu Vekili
Daha fazla makale için tıklayınız.
İhtarname Nedir ?Noterden İhtarname Nasıl Çekilir ? İhtarname Örneği
