İdari Yargıda Dilekçenin Reddi Nedir?
İdari Yargılama Usulü, diğer yargılama usullerine göre en şekilci alanlardan biridir. İdare ve vergi mahkemelerine sunulan dilekçelerin mutlak surette 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na uygun olarak hazırlanması gerekmektedir. Aksi takdirde İdari Yargı Usul Kanununda düzenlenmiş, dilekçe ret sebepleri varlığı halinde dilekçe reddedilir. Buna göre, kanunda sayılan haller dava dilekçesinde mevcut ise Erzincan İdare Mahkemesi tarafından davacının dilekçesi reddedilir. Belirtilen sebeplerin varlığı halinde mahkemeler dilekçe ret kararı vermekte ve aynı hataların tekrarlanması halinde dava reddedilerek ciddi hak kayıpları söz konusu olmaktadır.
Bu dava dilekçesinin reddi işlemi davanın reddi anlamına gelmemektedir. Yani, davacı tekrar bir dilekçe vererek davasını devam ettirebilir.
Dava dilekçesinin reddi ekseriyetle davanın daha geç sonuçlanmasına sebep olmaktadır. Zira İyuk 3. Madde dilekçe ret kararı genellikle 1 ay içerisinde çıkmaktadır. Bu da demek oluyor ki 1 ay sonra tüm dava işlemlerinin tekrar başlaması gerekir. Böyle bir süre kaybı ile karşılaşmamak için Erzincan İdare Mahkemesinde dava açılırken bir Erzincan İdare Avukatı ile görüşülmesi davacının lehine olacaktır. Çünkü neredeyse her idari kurumun bir avukatı vardır. Vatandaşın kendisini avukatsız temsil ettirmesi hak ve menfaat kaybı yaşamasına sebep olacaktır.
Dilekçe ret kararı idari yargıda ilk inceleme aşamasında verilen kararlardan biridir. İlk inceleme mahkemeye sunulan dilekçedeki uyuşmazlığın usul hükümleri açısından incelendiği aşamadır. İYUK’nun 14. maddesinde düzenlenen ilk inceleme aşamasında mahkemede açılan davanın belirli açılardan kanuna uygun olarak açılıp açılmadığı incelenir.
İlk incelemede dilekçeler sırasıyla
- görev ve yetki,
- idari merci tecavüzü,
- ehliyet,
- idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı,
- süre aşımı,
- husumet ve 3 ve 5 inci maddelere uygun olup olmadıkları,
- açısından incelenir.
Burada inceleme konusu olan usul kurallarında hukuka aykırılık görülmesi halinde farklı kararlar verilebilmektedir.
Hangi Hallerde Dilekçe Red Kararı Verilir?
Dilekçenin reddi kararı 15. maddenin 1/d maddesinde düzenlenmektedir. Buna göre dilekçede ehliyet ve 3 ve 5 inci maddelere uygunluk bakımından kanuna aykırılık görülmesi halinde “…otuz gün içinde 3 ve 5 inci maddelere uygun şekilde yeniden düzenlenmek veya noksanları tamamlanmak yahut (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuz gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine” karar verilmektedir. Şu durumda dilekçe ret kararının toplamda 3 farklı durumda verildiğini söylemek mümkündür:
- Dilekçenin Kanun’un 3. maddesine aykırı olarak hazırlanmış olması
- Dilekçenin Kanun’un 5. maddesine aykırı olarak hazırlanmış olması
- Davanın ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından açılmış olması
Dava Dilekçesinin (İYUK Md. 3)‘e Göre Reddi
Erzincan İdare Mahkemelerinde nasıl dava açılacağı İdari Yargılama Usul Kanununun 3. Maddesinde yer almaktadır. Buna göre bir dava açılırken ilk ve temel şart imzalı bir dava dilekçesidir. Dilekçelerde aşağıda yer alan unsurların olmaması ya da hatalı bir şekilde yer alması ise dava dilekçesinin reddedilmesi anlamına gelecektir. Böyle bir durumla karşılaşmak hem zaman hem de para kaybı anlamına gelir. Bu nedenle dilekçe hazırlanırken dikkatli olunması elzemdir.
- Davacı ve davalının ad, soyad, adres ve kimlik numaraları dilekçede yer almalıdır,
- Davanın konusu dilekçede belirtilmelidir,
- İptali istenilen idari işlemin yazılı bildirim tarihi belirtilmelidir,
- Konusu para olan davalarda uyuşmazlık bedeli belirtilmelidir,
Dikkat edilmesi gerekilen bir diğer husus da, davacının neyi talep ettiğini açıkça ifade etmesi gereğidir. Erzincan İdare Mahkemesi tarafından verilen dava dilekçesinin reddi kararlarında çoğunlukla iki ayrı işlemin iptalinin istenilmesi ile karşılaşılır. Gerçekten de İYUK 5. Maddesine göre her idari işleme karşı ayrı ayrı dava açılmalıdır. Bu durumun yegane istinası ise aralarında maddi ya da manevi bir bağ bulunan işlemlere karşı tek bir dava dilekçesi ile dava açılabilir.
(İYUK Md. 3)‘e Göre Davanın Yenilenmesi Dilekçesi Nedir?
İYUK 3. Maddesi uyarınca dava dilekçesi reddedilen kimseler, 30 gün içerisinde verecekleri bir davanın yenilenmesi dilekçesi ile aynı mahkemede bir dava daha açabilir. Ancak bu dilekçede de aynı hataların bulunması durumunda dava dilekçesinin reddi kararı bu kez yerini davanın reddi kararına bırakır. Böyle bir durumla karşılaşmamak için verilecek davanın yenilenmesi dilekçesinde usul ve esaslara dikkat edilmelidir.
Davanın yenilenmesi dilekçesi Erzincan İdare Mahkemesine verilirken dilekçe ret kararı iyice incelenmeli, mahkemenin hangi hususların açıklığa kavuşturulmasını istediği tespit edilmelidir. Açılacak yenileme davasında yeniden harç ödenmez. Eğer davacı dava açmaktan vazgeçer ya da 30 günlük süre içerisinde yenileme yapmaz ise bir önceki davasını açarken ödediği harçlar da kendisine iade edilir.
Dava Dilekçesinin (İYUK Md. 5)‘e Göre Reddi
İYUK 5. maddede yer alan düzenleme, birden fazla işlem için tek dilekçe ile ya da birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açtığı halleri düzenlemektedir. Madde metninde de açıkça belirtildiği üzere idari yargıda her bir işlem için ayrı ayrı dava açılmalıdır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir. Yine birden fazla kişinin tek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekmektedir.
İdari yargı mercilerinin her bir işlem için ayrı dilekçelerle ayrı dava açılması konusunda hassas olduğunu belirtmek gerekir. Fakat bu hükümdeki istisnaların söz konusu olması halinde birden çok işleme tek dilekçe ile dava açılabilir.
Yine birden fazla kişinin aynı dilekçe ile dava açabilmeleri için de hem hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması hem de davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekmektedir. Bu duruma örnek olarak aynı hukuki durumdaki kişilerin bir düzenleyici işleme birlikte dava açmaları gösterilebilir.
Örneğin ;bir mala iştirak halinde malik olan kişilerin, o malla ilgili idari bir tasarrufa aynı dilekçe ile dava açmaları mümkündür.
(İYUK Md. 5)‘e Göre Davanın Yenilenmesi Dilekçesi Nedir?
İYUK 5. maddeye aykırı olarak aynı dilekçe ile birden fazla işleme dava açılması halinde mahkeme dilekçe ret kararı ile her işlem için ayrı ayrı dava açılmasına karar verir. Yine bu hükme aykırı olarak birden fazla kişi aynı dilekçe ile dava açmışsa mahkeme her kişinin ayrı ayrı dava açmasına karar verir. Mahkemenin 5. madde nedeniyle dilekçe ret kararı vermesi halinde her bir işlem için ya da her bir davacı için ayrı dava dilekçesi hazırlanarak dava açılır. Yenileme dilekçelerinde mahkemenin eski dilekçe ret kararından bahsedilmelidir. Yenileme dilekçelerinde ayrıca harç ve posta gideri alınacaktır.
Yenileme dilekçelerinin dilekçe ret kararına uyulmadan sunulması halinde davanın reddine karar verilecektir. Mahkeme tarafından tanınan 30 günlük sürenin dava yenilenmeksizin geçirilmesi halinde de dava süre yönünden reddedilecektir.
Davanın avukat olmayan vekil tarafından açılması
İdari yargıda dilekçenin reddine sebep olan durumlardan biri de dava ehliyeti bulunan davacının avukat olmayan vekili aracılığıyla dava açmış olmasıdır. Bu durumda mahkeme tarafından dilekçe reddedilerek davacının bizzat ya da avukat vekaletiyle dava açması için 30 günlük süre verilir. Bu süre içinde davacı davayı bizzat ya da avukat olan vekili vasıtasıyla açarsa dava süresinde kabul edilir ve işlemlere devam edilir. Aksi durumda dava süre aşımı nedeniyle reddedilir.
Dilekçe ret kararları üzerine süresi içinde verilen yenileme dilekçelerinde aynı hataların tekrar edilmesi durumunda davanın reddedileceğini belirtmiştik. Fakat yenileme dilekçesinde ilk dilekçedeki hatadan farklı hataların yapılması durumunda dava reddedilmeyecek, ikinci dilekçedeki hatalar için yeni bir dilekçe ret kararı verilecektir.
Önemle belirtmek gerekir ki yukarıda sayılan hallerde mahkeme tarafından verilen dilekçe ret kararlarına karşı kanun yoluna başvurmak mümkün değildir. Ancak mahkeme tarafından davanın reddine dair kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir. İstinaf incelemesinde mahkemenin ilk dilekçe ret kararı da hukuka uygunluğu yönünden denetlenecektir.
Erzincan Avukat Nedir?
İdare hukukundan kaynaklanan ihtilaflarda kişilerin avukat tutma zorunluluğu bulunmamaktadır.Ancak idare hukuku gibi oldukça teferruatı olan bir hukuk dalı için idare hukukçusu olmayan, bu alanda hukuki bilgisi bulunmayanların dava ve işleri ile bunları ilgilendiren süreçleri tek başlarına sağlıklı bir şekilde yürütmeleri pek mümkün görünmemektedir.
Uzayan dava süreçleri kişileri yıpratmakta istenilen sonucun elde edilmesi hayli zor olmaktadır. Bu nedenle bu tarz davalarınızın Erzincan avukat vasıtasıyla takip edilmesinde fayda vardır.
Daha fazla makale için tıklayınız.
