Islah Nedir? Davanın Islahı Nasıl Yapılır?
Islah, tarafların yargılamadaki usul işlemlerini tamamen veya kısmen düzeltmesidir. Bu usul işlemleri özellikle iddia ve savunmanın genişletilmesi halindeki usul işlemleri olmaktadır. Aynı zamanda ıslah iddia ve savunmayı genişletme yasağının istisnasını da oluşturmaktadır.
Islah mahkemeye yöneltilen tek taraflı bir irade beyanıdır. geçerliliği karşı tarafın ve mahkemenin kabulüne bağlı değildir. Davanın ıslahı için gerekli şartların yerine getirilmesiyle ıslah geçerli olur. Belirtmek gerekir ki iddia ve savunmayı değiştirme ve genişletme sayılmayan hallerde ya da karşı tarafın rızasının olduğu durumlarda kişinin ıslaha başvurmasına gerek yoktur. Öte yandan dava dosyasında bulunan belgelerdeki açık yazı ve hesap hataları ile aynı şekildeki maddi hatalar karar verilinceye kadar düzeltilebilir.
Islah İle Neler Yapılabilir?
Islah işlemi ile yapılabilecek işlemler şu şekildedir:
- Islahla davacı dava dilekçesinde belirtmiş olduğu dava sebebini değiştirebilir.
- Eksik bildirilen vakıalar ıslan yolu ile tamamlanabilir.
- Islahla dava konusu değiştirilebilir.
- Davalı ıslah yolu ile cevap dilekçesini değiştirebilir.
- Tamamen ıslah yolu ile dava değiştirilebilir.
- Islah ile yeni delil gösterilebilir.
- Islah ile zamanaşımı de’fi öne sürülebilir.
Hangi Durumlarda Islaha Başvurulamaz?
İddia ve savunmanın değiştirilmediği veya genişletilmediği durumlarda ya da bu değişikliğe karşı tarafın açık muvafakat gösterdiği durumlarda ıslaha başvurulmaz.
Yine;
- Talep sonucunun azaltılması için ıslah yoluna başvurulmasına gerek yoktur. Davayı değiştirme yasağı sadece talep sonucunun artırılması ile ilgilidir.
- Mahkemenin re’sen inceleyeceği konular savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağına tabi olmadığından, bu hususların öne sürülmesi için ıslah yoluna başvurulmasına gerek bulunmamaktadır.
- Hukuki sebeplerin değiştirilmesi için ıslah yoluna başvurmaya gerek yoktur.
- Açık yazı ve hesap hataları için ıslah yoluna başvurmaya gerek yoktur. Bu tarz maddi hatalar ıslah yoluna başvurmaya gerek kalmaksızın düzeltilebilmektedir.
Islah Zamanı ve Şekli Nasıl Olmalıdır?
İş Kanunu madde 177’ye göre, ıslah için kesin süre tahkikat süresi zarfınca olacaktır. Tahkikat sona erdiğinde ıslah yapılamaz.
Duruşma esnasında yapılan ıslahlarda, karşı taraf duruşmada bulunmuyorsa, karşı tarafa tebligat gönderilmesi zorunludur. Tebliğ yapılmazsa dava gerçekleşmez.
Tam Islah Nedir?
Tam ıslahta dava, baştan itibaren ıslah edilir ve mahkemeye yeni bir dilekçe verilir. Davasını tamamen ıslah ettiğini bildiren tarafın, bu bildirimden sonra bir hafta içinde mahkemeye yeni bir dilekçe vermesi gerekir. Aksi halde ıslah hakkı kullanılmış sayılır ve ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir.
Kısmen Islah Nedir ?
Kısmen ıslahta ıslaha başvuran tarafa ıslah ettiği usul işlemini yapması için 1 haftalık süre verilir. Bu süre içinde ıslah edilen işlem yapılmazsa ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir.
Islah Harcı Nedir? Ne Kadardır?
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ıslahı düzenleyen kısmında ıslahın harca tabi olduğu yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Bir taraftan yalnızca ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz. Durum bu olmakla birlikte eğer ki ıslah sonucunda dava ya da talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan kısım için harç ödenmesi gerekiyorsa o halde kişinin harç ödemesi gerekir.
Bu harç ıslah harcı olarak adlandırılabilir. Islah harcı ne kadardır sorusunun ne yazık ki sabit bir yanıtı bulunmamakta harç ücreti davaya. göre değişiklik göstermektedir.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca;
- Islah eden taraf, ıslah sebebiyle geçersiz hale gelen işlemler için yapılan yargılama giderleri ile karşı tarafın uğradığı ve uğrayabileceği zararları karşılamak üzere hâkimin takdir edeceği teminatı, bir hafta içinde, mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Aksi halde ıslah yapılmamış sayılır.
Islah İle Neler Yapılabilir?
Islah işlemi ile yapılabilecek işlemler şu şekildedir:
- Islahla davacı dava dilekçesinde belirtmiş olduğu dava sebebini değiştirebilir.
- Eksik bildirilen vakıalar ıslan yolu ile tamamlanabilir.
- Islahla dava konusu değiştirilebilir.
- Davalı ıslah yolu ile cevap dilekçesini değiştirebilir.
- Tamamen ıslah yolu ile dava değiştirilebilir. (Örneğin tamamen ıslah yolu ile tapu iptal ve tescil davasının tazminat davasına dönüştürülmesi mümkündür.)
- Islah ile yeni delil gösterilebilir.
- Islah ile zamanaşımı defi öne sürülebilir.
Hangi Durumlarda Islaha Başvurulamaz?
İddia ve savunmanın değiştirilmediği veya genişletilmediği durumlarda ya da bu değişikliğe karşı tarafın açık muvafakat gösterdiği durumlarda ıslaha başvurulmaz. Hangi durumlarda ıslaha başvurulmaz? Bu halleri sıralamak gerekirse:
- Talep sonucunun azaltılması için ıslah yoluna başvurulmasına gerek yoktur. Davayı değiştirme yasağı sadece talep sonucunun artırılması ile ilgilidir.
- Mahkemenin re’sen inceleyeceği konular savunmanın değiştirilmesi ve genişletilmesi yasağına tabi olmadığından, bu hususların öne sürülmesi için ıslah yoluna başvurulmasına gerek bulunmamaktadır.
- Hukuki sebeplerin değiştirilmesi için ıslah yoluna başvurmaya gerek yoktur.
- Açık yazı ve hesap hataları için ıslah yoluna başvurmaya gerek yoktur. Bu tarz maddi hatalar ıslah yoluna başvurmaya gerek kalmaksızın düzeltilebilmektedir.
Islah İle Davada Taraf Değişikliği Yapılabilir Mi?
Islah yolu ile davada taraf değişikliği yapılabilmesi mümkün değildir. Davacı ıslah ile açılmış olan davasındaki davalıyı değiştiremez. Yine bu yolla davacının davaya 3. kişileri dahil etmesi de mümkün değildir. Islah davası taraf değişikliği konusuna kapalıdır.
Islah İle İkinci Tanık Listesi Verilebilir Mi?
Islah ile delil gösterme imkanı mevcuttur ancak HMK m. 240/2 gereğince ıslah ile 2. tanık listesi verilmesi mümkün değildir. Bu nedenle ıslah yolu ile ikinci tanık listesi vermek ve tanık listesinde yer almayan bir kimseyi tanık olarak dinletmek mümkün değildir.
Islah İle Süresinde Verilmeyen Cevap Dilekçesi Sunulabilir Mi?
Islah edilecek olan usuli işlem süresinde daha önceden yapılmış bir işlem olmalıdır. Bu nedenle davaya süresinde cevap verilmemesi halinde ortada daha önceden yapılmış bir usuli işlem bulunmadığından, bu şekilde süresinden sonra cevap dilekçesi sunulması mümkün değildir. Yine bu sebebe bağlı olarak cevap dilekçesinde yapılmayan ilk itirazların da ıslah dilekçesi ile öne sürülmesi mümkün değildir. Ancak örneğin cevap dilekçesini süresinde veren ve fakat zamanaşımı definde bulunmayan davalının bunu ıslah yolu ile öne sürmesi mümkündür. Davalı cevap dilekçesini süresinde vermediği durumda ise ıslah ile zamanaşımı defini öne süremeyecektir.
Islah Ne Zamana Kadar Yapılabilir?
Islah tahkikatın sona ermesine kadar her aşamada yapılabilmektedir. Kanun yolu aşamalarında ise ıslah yapılamaz. Bu nedenle istinaf ve temyiz aşamalarında ıslah yoluna başvurulması mümkün değildir.
Islah Hangi Şekilde Yapılabilir?
Islahın yazılı veya sözlü şekilde yapılması zorunlu olmayıp her iki şekilde de yapılabilmesi mümkündür. Islah hakkı böylece kullanılabilir.
Mahkemenin Yapılan Islahı Kabul Etmesi Gerekir Mi?
Islah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı bir işlem değildir. Bu nedenle ıslah yapılabilecek bir konuda dava ıslah edildiğinde bu durumda mahkeme veya karşı tarafın kabulü gerekmemektedir.
Islah Hakkı Birden Fazla Kez Kullanılabilir Mi?
Islah, yargılama sürecinde ancak bir kez başvurabilen istisnai bir yoldur. HMK’nın 176’ncı maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca da, tarafların aynı davada yalnızca bir kez ıslah hakkı bulunmaktadır. Bu nedenle ıslah hakkı aynı tarafça ve aynı davada birden fazla kez kullanılamaz.
Islah Yolu İle Geçirilen Süreler Telafi Edilebilir Mi?
Islah ile geçirilen usuli sürelerin telafi edilmesi mümkün değildir. Eğer süresi içerisinde yapılmayan bir usuli işlem varsa bu işlem ıslah ile süresindeymiş gibi yapılamaz. Ancak süresinde yapılan usuli işlemdeki eksiklik ıslah yolu ile giderilebilir.
Islahın Davaya Etkisi Nedir?
Islahın etkileri şu şekildedir:
- Geçerli bir ıslah yapılmasından sonra ıslah tarihinden itibaren ıslahın kapsamında kalan tüm usule ilişkin işlemler yapılmamış sayılır.
- Tam ıslahta dava dilekçesinden itibaren bütün usul işlemleri, kısmen ıslahta ise sadece ıslah edilen işlemler yapılmamış sayılır, dava ıslah edilen haliyle görülür. Ancak, mahkeme önündeki ikrar, tanık ifadeleri, bilirkişi rapor ve beyanları, keşif ve isticvap tutanakları, yerine getirilmiş olan veya henüz yerine getirilmemiş olmakla beraber, karşı tarafın yerine getireceğini ıslahtan önce bildirmiş olması koşuluyla, yeminin teklifi, reddi veya iadesi ıslah ile geçersiz kılınamaz.
- Islahla yeni dava açılmış değildir; dava, açıldığı andan itibaren etkisini korur, ancak davaya yeni haliyle devam edilir.
- Islahtan sonra, karşı tarafa yeni savunma imkanı tanınmalıdır.
- Islahın maddi hukuk işlemlerine örneğin feragat veya kabule etkisi olmaz.
Davayı Avukatla Takip Neden Önemlidir?
Islah dilekçesi nedir ve ıslah dilekçesi nasıl hazırlanır , Islah dilekçesi; talepte bulunacak tarafın mahkemeye bu talebini açık bir şekilde ilettiği dilekçedir. Her dilekçe gibi dilekçenin de bir avukat eşliğinde hazırlanması tavsiye edilmektedir. Burada unutulmaması gerekir ki davanın taraflarının yalnızca bir kez ıslah yoluna başvurma imkanları vardır. Dolayısıyla dilekçenin dikkatli ve özenli bir şekilde hazırlanması gerekmektedir. Herhangi bir hususun yanlış aktarılması veyahut bir talebin unutulması gibi ihtimaller halinde ıslah yoluna başvuran taraf geri dönülemez hak kayıpları ile karşılaşabilir.Bu nedenle bir Erzincan avukatın hukuki desteğini almanız tavsiye edilir.
Daha fazla makale için tıklayınız.
