İyi Hal İndirimi (Takdiri İndirim) Nedir? TCK 62

//

Av.Haşim KARTAL

İyi Hal İndirimi (Takdiri İndirim) Nedir? TCK 62

Takdiri indirim, 5237 sayılı TCK md. 62/de düzenlenmiştir. Genel Hükümler altında cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine dair hükümler arasında yer almaktadır.

          “5237 sayılı Türk Ceza Kanunu

           Takdiri indirim nedenleri

           Madde 62- (1) Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmibeş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.

          (2) Takdiri indirim nedeni olarak, failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki pişmanlığını gösteren davranışları veya cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri (…) göz önünde bulundurulabilir. (Ek cümle:12/5/2022-7406/1 md.) Ancak failin duruşmadaki mahkemeyi etkilemeye yönelik şeklî tutum ve davranışları, takdiri indirim nedeni olarak dikkate alınmaz. Takdiri indirim nedenleri kararda gerekçeleriyle gösterilir.”

Takdiri İndirimin (İyi Hal İndirimi) Cezaya Etkisi Nedir?

Takdiri indirim nedenlerini düzenleyen TCK 62. maddenin 1. fıkrasında: “Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir.” hükmüne göre takdiri indirim sonucu verilecek ceza hesaplanmaktadır. Yani iyi hal indirimi uygulandığı takdirde sanığa;

  • Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine → Müebbet hapis cezası
  • Müebbet hapis cezası yerine → 25 yıl hapis cezası
  • Diğer cezalar için → Ceza 1/6 oranında indirilmiş yeni ceza miktarı hükmolunur.

Takdiri İndirimi Ne Zaman Uygulanır?

          Takdiri indirim temel ceza belirlendikten ve sonrasında suçun nitelikli hallerine göre ceza tayin edildikten ve teşebbüs, iştirak, zincirleme suç, haksız tahrik, yaş küçüklüğü, akıl hastalığı gibi hususların işlenen suçta söz konusu olup olmadığına göre ceza belirlendikten sonra en son aşama olarak takdiri indirim sebeplerinin yargılanan sanık bakımından söz konusu olup olmadığı değerlendirilir ve bunun ardından sonuç ceza hükmüne varılır.

İyi Hal İndiriminin (Takdiri İndirim) Uygulanması İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

  • Hakimin iyi hal indirimi için her ne kadar takdir yetkisi olsa da bu yetkisi sınırsız değildir. Yukarıda da bahsedildiği üzere 7406 sayılı kanunla takdiri indirim nedenleri dört sebep olarak failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki pişmanlığını gösteren davranışları ve cezanın failin üzerindeki olası etkileri ile sınırlandırılmıştır.
  • Takdiri indirim sebepleri değerlendirmeye alınmadan sanık hakkında indirimin uygulanmamasına karar verilemez.
  • Takdiri indirim uygulanmasına yönelik olarak verilecek karar gerekçeli bir şekilde verilmelidir.Hakim hangi takdiri indirim sebebini uygulandığı gösterilmelidir.
  • Sanığın lehe hükümlerin uygulanması yönündeki talebi takdiri indirim nedenlerini de kapsayacaktır.
  • Sanık tarafından suçun inkar edilmesi takdiri indirim sebeplerininin uygulanmasını engellemez.
  • Eğer sanığın daha öncesinde sabıka kaydı bulunmuyorsa ve yargılama sırasında olumsuz hal ve hareketleri de mevcut değilse takdiri indirim uygulanmalıdır.
  • Sanığın susma hakkından yararlanması veya etkin pişmanlıkta bulunmaması takdiri indirim uygulanmasına engel teşkil etmemektedir.

Takım Elbise Giymek İndirim Nedeni Midir?

Halk arasında takım elbise giymek indirim sebebi gibi bilinse de TCK 62. maddede böyle bir hüküm olmamakla birlikte kanun kapsamında hakim her somut olay ve oluşa göre değerlendirme yapmalıdır.

İyi Hal İndiriminin (Takdiri İndirim) Uygulanmaması Emsal Yargıtay Kararı

Yargıtay 6. Ceza Dairesi’nin 2916/3999 E. 2018/5479 K. sayılı ve 10.09.2018 tarihli kararına göre; “Sanık hakkında; 5237 sayılı TCK’nın 62. maddesi uyarınca failin geçmişi, sosyal ilişkileri, fiilden sonraki ve yargılama sürecindeki davranışları, cezanın failin geleceği üzerindeki olası etkileri gibi hususlar irdelenerek bir karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, sanığın cezasından başkaca yasal ya da takdiri indirim hükümlerinin uygulanmasına yer olmadığı şeklinde genel geçişli ifadelerle yerinde ve yeterli olmayan gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi” hukuka aykırı olarak değerlendirilmiştir.

Yargıtay 20. Ceza Dairesi 2017/66 E. 2017/6887 K. sayılı ve 7.12.2017 tarihli kararında; ”Şahsi ve sosyal durumu, geçmişi” şeklinde yetersiz ve dosya kapsamıyla uyuşmayan gerekçelerle hakkında TCK 62. maddesinin uygulanmasına yer olmadığına karar verilmesi…” hukuka aykırı olarak değerlendirilmiştir.

Takdiri indirim, 5237 sayılı TCK md. 62/de düzenlenmiştir. Genel Hükümler altında cezanın belirlenmesi ve bireyselleştirilmesine dair hükümler arasında yer almaktadır.

TCK 62 Takdiri İndirim Her Suça Uygulanır mı?

TCK 62. Madde yani takdirim indirim nedenleri şartları varsa tüm suçlara uygulanabilir.

Uyuşturucu Suçunda TCK 62 İyi Hal İndirimi?

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Yargılama sonucunda toplam hapis cezasından 1/6 oranında indirim yapılacağına göre; örnek vermek gerekirse 18 yıl hapis cezası verildiğini varsayarsak iyi hal indirimi ile bu ceza 15 yıla düşecektir.

Daha fazla makale için tıklayınız.

Suça Teşebbüs ve İştirak Nedir? TCK 35 ve 37. Madde

Müşteki Nedir? Müşteki Sanık Ne Demek? 2024

Yorum yapın