Memurlarda Atama Nedir?
Kamu personeli ve devlet memuru olarak görev yapan kişilerin dengeli ve düzenli şekilde dağılımını gerçekleştirmek amacıyla yapılan atama/tayin işlemi, kamu personelinin öğrenim durumu, uzmanlığı, iş tecrübesi, mesleki bilgisi gibi hususlar ile boş kadro durumunun değerlendirmesi neticesinde yapılan planlama sonucu gerçekleştirilir. Kamu personelleri ile Milli Savunma Bakanlığı Kuvvet Komutanlıkları ve Jandarma Genel Komutanlığı ile Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde görev yapan subay, astsubay, sözleşmeli subay ve astsubay, uzman jandarma, uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erlerin atama ve yer değişiklikleri bu personelle ilgili tayin esas ve usullerini düzenleyen yönetmelik ve yönergelerle belirlenir ve bu mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edilir.
Memur Atama İptal Davası Nedir?
Memurların il içinde veya il dışında görev yaptığı yerden bir başka yere isteği dışında atanması ya da kendisinin atanma talep ettiği göreve atanmaması işlemleri memur atama iptali davalarında en çok görülen nedenlerdendir. Burada atama sebebi disiplin soruşturması sonucunda getirilen teklifler olabileceği gibi, ihtiyaç ya da idarenin işleyişindeki rotasyon veya hizmet gereği de olabilir. Yapılan atama işlemlerinin kamu yararına ve hizmet gereklerine uygun olup olmadığı İdare Mahkemesi tarafından denetlenmektedir. Aynı şekilde atama isteminin reddi işlemleri de bu denetime tabidir.
- Atama davalarında dava konusu işlemin kamu yararı ve hizmet gerekleri içerisinde yapılıp yapılmadığının denetimi yapılmaktadır.
- Atama işlemi ataması yapılan memurun geçirdiği bir soruşturmaya nedeniyle yapılmışsa; aynı soruşturma sonucunda memura disiplin cezası verilip verilmediği, atama işleminin ikinci bir ceza niteliği taşıyıp taşımadığının denetimi yapılmaktadır.
- Soruşturmaya dayalı yapılan atamalarda bu atamanın kişinin görev yerinin değiştirilmesini gerektirecek nitelikte olup olmadığının veya aynı il içinde bir birime atama yapılıp yapılamayacağı hususu denetlenmektedir.
- Bütün istek dışı atama işlemlerinde atanan kişinin özür durumunun korunup korunmadığının ve özür durumunun niteliğine göre bu özrünün giderilip giderilmediğinin denetimi yapılmaktadır.
- Rotasyona bağlı atama işlemlerinde istek dışı atananların ilgili mevzuatlarına göre çalışma süresi, çalışma bölgesi, hizmet puanlarının üstünlüğü hususlarına uyulup uyulmadığının denetimi de yapılmaktadır.
- Kurumlar arası atamalarda atanmak istenilen kurumun atamaya onay vermesi ancak çalışılan kurumun muvafakat vermemesi durumunda davacının çalıştığı kurumda hizmetine ihtiyaç bulunup bulunulmadığının denetimi yapılmaktadır.
- Atama istenilen yerde atanmak istenilen memurun hizmetine ihtiyaç olunup olmadığının ve önceki görev yerinde de bulunması gerektiği ve hizmetine ihtiyaç duyulup duyulmadığının denetimi yapılmaktadır.
- Atama istemlerinin reddi işlemine veya isteksiz olarak alt bölgelere yapılan atamalara karşı açılan davalarda davacı ile aynı kurumda çalışan emsali personellerin benzer şekilde atanıp atanmadığına bakılarak denetimi yapılmaktadır.
- İdarece mevzuatta düzenlenen şartları taşımadığı halde yapılan mevzuata aykırı işlemler her zaman geri alınabilir.
Memur Atamanın İptali Davasında Hak Düşürücü Süresi Ne Kadardır?
Memur atamanın iptali davası idare hukukunun konusu içinde yer aldığından süre bakımından da İdari Yargılama Usulü Kanununa tabidir. Bu anlamda, atama kararının ya da atama talebinin reddedilmesine ilişkin kararın ilgiliye tebliğinden yahut yapılan başvurunun zımnen reddedilmesinden sonra 60 gün içinde İdare Mahkemesinde işlemin iptali talebiyle dava açılması mümkündür. İdare Mahkemesinde açılacak olan bu davada, sürenin belirtildiği üzere 60 gün gibi kısa bir süre olmasından, görülecek davanın usul ve esas yönünden çeşitli özelliklere sahip olmasından dolayı idari yargı ve atama iptali konusunda tecrübeli idare avukatları ve bu konuda bilgili idare hukuku avukatları ile birlikte yürütülmesi hak kayıplarının önüne geçilmesi, sürecin doğru yürütülmesi ve mağduriyetlerin önlenmesi açısından tavsiye edilir.
Memur Atama İptali (Tayin İptali) Davası Hangi Mahkemede Açılır?
Atama iptali davası, ataması yapılan personel kamu görevlisi olduğu ve kamu hizmetini yerine getirdiği için idari yargının görev alanına girmektedir. Dolayısıyla burada görevli mahkeme İdare Mahkemesidir.
Memur Atama İptal Davası Nerede Açılır? Tayin İptali Davası Yetkili Mahkeme Neresidir?
Tayin iptali davasında dava açılmadan önce yetkili mahkemenin doğru tespit edilmesi yargılama sürecinin uzamaması ve kişinin mağduriyetinin artmaması bakımından önemlidir. Burada mevzuat bakımından özel yetki söz konusu olup; nitekim, davanın açılacağı yer mahkemesi de kamu görevlisinin görev yaptığı yer olan İdare Mahkemesi olacaktır.
Memur Atama İptal Davasında Duruşma Yapılması Mümkün müdür?
İdare mahkemelerinde duruşma yapılması tarafların dilekçelerinde talep etmiş olmasına bağlıdır, mahkemenin re’sen duruşma yapılmasına hükmetmesi mümkün değildir. Dolayısıyla atama iptali davasında da duruşma yapılması isteniyorsa bunun mahkemeden istenmesi zorunludur. Talep edilmesi halinde ilgili mahkeme duruşma yapmak durumunda olup, burada da bu kararın verilebilmesi için “duruşma harcı”nın da yatırılması gerekmektedir.
Memur Atama İptali Davasında Yürütme Durdurma Talep Edilebilir Mi?
Yürütme durdurma kararları, dava konusu idari işlemin uygulanmasını durduran; diğer bir anlatımla, icrailik niteliğini askıya alan ve söz konusu işlemin tesisinden önceki hukuki durumun geri gelmesini sağlayan geçici nitelikte kararlardır. Yürütmenin durdurulması, iptal davasından ayrı ve bağımsız bir dava türü değildir. Yürütme durdurma, sadece iptal davasıyla birlikte istenir. Yürütme durdurma talebinin kabulü halinde aynen bir yargı kararı gibi hüküm ve sonuç doğurur yani ilgili idari işlem askıya alınır.
Yürütme durdurma kararı verilmesi için 2 şart vardır. Bu şartlar;
- İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması,
- İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması,
Bu 2 şart birlikte gerçekleşirse yürütme durdurma kararı verilebilir.
Atama iptali davasında yürütme durdurma kararı verildiği andan itibaren ilgili idare kararı 30 gün içinde idare uygulamak zorundadır. Atama iptali davası açarken dava dilekçesinde yürütme durdurma talep edilmelidir. Yürütme durdurma kararı idare mahkemesi tarafından öncelikli incelenir.
Atama İptali Davası Sıklıkla Görülen Hukuka Aykırılıklar Nelerdir?
Atama iptali davası için idari davalarında sıklıkla görülen hukuka aykırılıkları şu şekildedir;
- Atama iç yönergelerinde yer alan düzenlemelerin kanuna uygun olmaması,
- Atama işlemlerinde eş durumu, çocukların eğitim durumu, sağlık ve aile birliği sağlanması ilkesinin dikkate alınmaması,
- Atama işlemlerinde takdir yetkisinin idare tarafından hukuka aykırı kullanılması,
- Tercih dışı atamalarda atanan kişinin özür durumunun korunmaması,
- Kurumlar arası atamalarda kurumun muvafakat vermemesi,
- Emsal personele benzer şekilde atanıp atanmadığı,
- Başarısızlık ya da disiplin soruşturması sebebiyle yapılan hukuka aykırı işlemler. Disiplin soruşturması neticesinde memura ceza verilmemesi,
- Atama talebinin hukuka aykırı olarak kabul edilmemesi,
- Garnizon süresini dolmadan hukuka aykırı atama işleminin tesis edilmesi,
- Atama işlemi tesis edilirken kadro esası ilkesine uyulmaması,
- Atamada sıra ve istek esası ilkesine uyulmaması,
- İdari ve zaruri nedenler ile yapılan atama işlemlerinin açıklanamaması,
- Atama işleminde kamu yararı ve hizmet gerekleri ilkesine uyulmaması,
- Keyfi ve cezalandırıcı atama işlemi yapılması,
- Sağlık durumunun atama işleminde dikkate alınması,
- Atama talebinde safahat puanlarının değerlendirilmemesi.
- Kadro ihtiyacı sebebiyle tesis edilen hukuka aykırı atamalar.
- İdare tarafından yapılan keyfi atamalar,
- Geçici görevlendirmenin süreklilik göstermesi ve atama gibi sürdürülmesi,
Atama İptali Davasıyla İlgili Emsal Danıştay Kararları
Danıştay 5. Dairesi 1996/96 Esas 1996/1086 Karar;(Kariyer ve liyakat ilkeleri Aykırı Atama İptali Davası Hakkında)
“Yönetmelikle hüküm altına alınmış olan, İdari ve Mali İşlerle İlgili 5 yıllık mesleki deneyim şartını taşımayan ve hatta bu konuda hiç deneyimi bulunmayan davacının, Sağlık Memurluğu (Çevre Sağlığı Teknisyenleri) görevinden, doğrudan Konya İl Sağlık Müdür Yardımcılığı görevine atanması yolunda tesis edilen işlemde kariyer ve liyakat ilkeleri ile kamu yararı ve sağlık hizmetlerinin gereklerine uyarlık bulunmamaktadır.”
Danıştay, 5. Dairesi ve 2006/5349 Esas 2009/270 Karar 26.01.2009 Tarihli kararı;(Takdir Yetkisi Kapsamında Atama İptali İşlemi Davası Hakkında)
“…görevinden alınmasını gerektirecek bir olumsuzluğu ileri sürülmeden veya hukuken kabul edilebilir bir neden ortaya konulmadan, salt takdir yetkisinden bahisle davacının atanması yolunda kurulan işlemde hukuka uyarlık bulunmadığına…”
Daha fazla makale için tıklayınız.
Vasiyetnamenin Açılması & İptali ve Tenfizi Nedir?
Gerekçeli Karar Nedir? Gerekçeli Karar Yazıldı Nedir ?
Ceza Muhakemesinde (Yargılamasında) Görevsizlik Kararı Nedir?
