Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir?

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir?

Mirasçılık Belgesi ,miras hukukunda bireylerin borç alacak ilişkisi öldükten sonra da devam eder. Bu kapsamda kişi öldükten sonra malvarlığının nasıl dağıtılacağı da miras hukuku kapsamında değerlendirilmektedir. Miras bırakanın malvarlığının dağıtımında ise mirasçıların tespiti miras hukukunun temelini oluşturur. Tam da bu noktada mirasçıların belirleyen belgeye mirasçılık belgesi yani hukuk dilindeki adı ile veraset ilamı denir.Dolayısıyla veraset ilamı mirasın paylaşımını doğrudan etkilediği için hukuki açıdan önem arz etmektedir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nasıl Alınır?

Veraset İlamının alınmasının iki yolu vardır. Bu iki yolda veraset ilamının alındığı kamu kurumları farklıdır. Miras bırakanın ölümünden sonra mirasçıları veraset ilamını noter kanalıyla alabildiği gibi Sulh Hukuk Mahkemesine de başvurarak alabilir.

Mirasçılık belgesinin nasıl ve hangi şartlar altında düzenleneceği ise 4721 sayılı Medeni Kanunumuzun 598. maddesinde şu şekliyle düzenlenmiştir :

Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nereden Alınır?

Mart 2011’e kadar mirasçılık belgesi Sulh Hukuk Mahkemeleri tarafından hazırlanıyordu. Fakat 2011 yılının Mart ayında resmi gazetede yürürlüğe giren yeni kanun ile noterler de mirasçılık belgesi hazırlamak için yetkili makamlar olarak düzenlendi. Mirasçılık belgesi çıkartmak isteyen kişiler artık Sulh Hukuk Mahkemelerinin yanında noterlerden de mirasçılık belgesini çıkartabilecek. Burada noterler ile Sulh Hukuk Mahkemeleri arasında teoride bir fark yoktur. Fakat, pratikte bir fark mevcuttur. Şöyle ki ; noterler, TC vatandaşı olmayan birine mirasçılık belgesi veremez. TC vatandaşı olmayan bir kişi mirasçılık belgesini almak için Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurmak zorundadır.

Eğer mirasçılardan birinin bile Türkiye’de ikametgah etmiyorsa veya yabancı uyruklu biri ise o zaman noterler bu durumda veraset ilamı veremezler.

Genellikle uygulamada kısa yol olması sebebiyle mirasçılar tarafından bu yol tercih edilir. Zira diğer yol olan Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurma alternatifi Mahkemelerin yoğun olması sebebiyle çok tercih edilmemektedir.

Ancak şunu da belirtmekte fayda vardır; noterlikten alınan veraset ilamına, belgenin alınması için başvuran mirasçının ya da belgedeki oranlardan dolayı haklarının ihlal edildiğini düşünen mirasçıların itirazları var ise Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuruda bulunma hakları saklı tutulur. Yani mirasçıların noterlikten alınan veraset ilamına itiraz hakları da vardır.

Aynı zamanda noterlikten alınan veraset ilamı süresizdir. Noter tarafından veraset ilamı mirasçılara süresiz olarak verilir.

Mirasçılık Belgesinin Sulh Hukuk Mahkemesinden Alınması

Tüm mirasçıların birlikte başvurabileceği gibi tek bir mirasçının da başvurmasıyla mahkeme yoluyla veraset ilamı alınabilir.

Mirasçılar hangi yolu seçerse seçsin veraset ilamı için başvuruda bulunurken belirli birkaç belgeyi hazır etmeleri gerekir.

Veraset İlamı Başvurusunda Hangi Belgeler İstenir?

Veraset ilamını ister noterlikten isterse mahkemeden talep edilsin yine de her iki yol içinde mirasçıların belirli belgeleri hazırlamaları gerekir. Bu belgeler şunlardır;

1. Nüfus Kayıt Örneği
2. Ölüm Belgesi
3. Mirasçıların veraset İlamının alınmasını talep ettikleri dilekçe veya yazıları.

Bu belgeleri hazır eden mirasçı yukarıda belirttiğimiz iki yoldan birine seçerek veraset ilamının alınmasını sağlayabilir.

Veraset İlamının alınmasından sonra mirasçıların birtakım işlemleri gerçekleştirmesi gerekir. Miraslarının kendilerine verilmesi için sadece veraset ilamı almaları yetmez. Aynı zamanda miraslarının gerek kendilerine verilmesi gerekse üzerlerine geçirilmesi için kanunda düzenlenen işlemleri yerine getirmesi gerekmektedir.

Miras hukukunda bu işlemlere İntikal İşlemleri denir.

Veraset İlamı Süresi

Veraset ilamı çıkarmak için kanuni bir süre bulunmuyor. Yasal mirasçılar dilediği zaman veraset ilamını çıkarabilirler. Bu doğrultuda veraset ilamını geç çıkarmanın bir cezası bulunmuyor. Ancak mirasçılara gayrimenkul intikal etmişse bu gayrimenkullerin beyan edilmesi ve vergilerinin ödenmesi gerekiyor.

İntikal İşlemleri Nedir?

Veraset ilamında yer alan mirasçıya miras bırakanın tapu siciline kayıtlı taşınmazını miras olarak bırakmasının ardından bu taşınmazın mirasçıya geçirilmesine mirasta intikal denir. Mirasçının mirastan payını alabilmesi için sırayla intikal işlemlerini yerine getirmesi gerekir. Bu işlemlerin ne olduğunu tek tek açıklamakta fayda vardır.

Mirasta İntikal İşlemleri Nelerdir?

İlk olarak mirasçılık belgesi olarak da bilinen veraset ilamının alınması gerekmektedir. Zira mirasçı olduklarını ve mirasta intikal işlemlerinde yetkili olduklarını işbu belge ile ispatlamış olmaları lazım.

Daha sonra veraset beyannamesinin alınması gerekmektedir. Mirasçılar veraset ilamının aslı ile vergi dairesine başvurarak veraset beyannamesini alabilirler. Veraset beyannamesini veraset ve intikal vergisi sebebiyle alınması gerekiyor. Zira veraset yoluyla karşılıksız mal ya da hak elde eden kişiler Vergi Usul Kanunu gereğince veraset ve intikal vergisinin mükellefi olurlar.

Veraset beyannamesinin bildirimi miras bırakanın ölümünden itibaren başlayarak 1 ay içerisinde yapılması gerekir. Bu 1 aylık süre mirasçıların uzatma hakkıyla birlikte 3 ay uzatılarak toplamda 4 aya kadar bildirimin yapılması uzatılabilir.

Bu işlemi de yapan mirasçı daha sonra işbu beyannameyi alarak tapu müdürlüğüne mirasta intikal işlemi için başvuruda bulunması gerekir. Zira mirasçıya taşınmazın devri için bu beyannamenin tapu sicil müdürlüğüne verilmesi gerekiyor.

Söz konusu beyanda miras bırakanın tüm gayrimenkulleri, menkulleri ve diğer tüm parasal değerlerinin belirtilmesi gerekir.  Bu beyanlar tek seferde verildiği gibi aynı zamanda her bir mal için de ayrı ayrı verilebilir.

Mirasçının intikal işlemlerinden bir olan gayrimenkulün rayiç bedel yazısını da alması gerekecektir. Bunun için mirasçı gayrimenkulün bulunduğu yerdeki belediyeye giderek rayiç bedel yazısının verilmesi için müracaat etmesi yeterlidir.

Ayrıca mirasta intikal için tapu müdürlüğüne tek bir mirasçının başvurması da intikal işlemlerinin gerçekleşmesi için yeterlidir. Fakat dilerlerse tüm mirasçılar da birlikte başvurabilirler.

Veraset İlamı İçin Gerekli Belgeler

1. Nüfuz Cüzdanı
2. 1 adet fotoğrafı
3. Veraset İlamı (Mirasçı olduğunu belirten Mirasçılık Belgesi)
4. Taşınmazın Konutun Tapu Senedi
5. Zorunlu Deprem Sigorta Poliçesi

İşte tüm bu belgeleri toplayan mirasçı hepsiyle birlikte en son Tapu Müdürlüğüne giderek kendisine bırakılan mirasın intikalini gerçekleştirebilir.

Mirasçılık belgesi, vasiyetnameye karşı işlemler gibi tüm mirasçılık işlemleri için bir avukattan yardım alınması tavsiye edilir.