Reddi Miras Nedir?

Reddi Miras Nedir?

Yasal ve atanmış mirasçılar murisin ölümü etmiş ile mirasçı olurlar. Bu durumda miras bırakanın geride bıraktıklarından aktifi ve pasifiyle yani borçları ve alacakları ile tamamen kişisel olarak sorumlu olurlar. Bunun anlamı miras bırakanın malvarlığını elde ettikleri gibi borçlarını da üstlenmiş olurlar. Bu borçlardan sorumluluk, tereke ile sınırlı değildir. Mirasçılar gerekirse kendi malvarlıklarından bu borcu ödemek durumundadır. Bu nedenle reddi miras (diğer adıyla mirasın reddi) kişiler için kimi durumda avantajlı olmaktadır.

Reddi miras hakkını kullanan kişi sadece borçları değil, aktif malvarlığını da reddetmiş olacaktır. Bu durum iki şekilde mümkün olmaktadır. Mirasın gerçek reddi olarak bilinen aktif hareketlerle ve mirasın hükmen reddi şeklinde iki hali söz konusudur.

Miras bırakanın ölümü ile birlikte geride kalan yasal ve kanuni mirasçılarının, miras bırakanın bıraktığı malvarlığını bir bütün halinde kabul etmediğini beyan etmesine reddi miras denir.

Reddi Miras Nasıl Yapılır?

Türk Medeni Kanunu madde 609 “Mirasın reddi, mirasçılar tarafından sulh mahkemesine sözlü veya yazılı beyanla yapılır. Reddin kayıtsız ve şartsız olması gerekir. Sulh hâkimi, sözlü veya yazılı ret beyanını bir tutanakla tespit eder. Süresi içinde yapılmış olan ret beyanı, mirasın açıldığı yerin sulh mahkemesince özel kütüğüne yazılır ve reddeden mirasçı isterse kendisine reddi gösteren bir belge verilir. Tutanağın ve kütüğün nasıl tutulacağı Cumhurbaşkanınca çıkarılan yönetmelikle düzenlenir.” hükmü düzenlenmiştir. Anlaşılacağı üzere reddin şartsız olması esastır.

Mirasın reddi için Türk Medeni Kanunu 3 aylık hak düşürücü süre öngörmüş olup mirasçı miras bırakanın ölümünü öğrendiği tarihten itibaren bu 3 aylık süre işlemeye başlar. Mirasçılar süresi içerisinde ret beyanında bulunmazlarsa mirası kayıtsız şartsız kazanmış olurlar.

Ret süresinin kaçırılmasında önemli bir sebebin varlığının olması halinde sulh hakimi ret süresinin uzatılmasına veya yeni bir süre tanınmasına karar verebilir.

Ayrıca miras bırakan kişinin ölümünden önce reddi miras yapılmaz.

Reddi Mirasın Şartları

• Miras bırakan ölmüş olmalı ve miras hakkı intikal etmiş olmalı.
• Bu hakkın kullanılabilmesi herhangi bir sebebe bağlı değildir. Yani mirasın borca batık olması gerekmez. Çok kişisel bir sebebe bağlı olarak da gerçekleştirilebilir.
• Reddi miras hakkı kullanacak mirasçının fiil ehliyetine sahip olması gerekir. Sadece hak ehliyetine sahip olunması yeterli değildir. Vesayet altına alınmış kişiler için vesayet makamı sulh hakimi yahut asliye hukuk hakiminin izin vermesi gereklidir.
• Sınırlı ehliyetsizlerin (ayırt etme gücüne sahip küçükler veya kısıtlılar) yasal temsilcisi reddi miras işlemini sınırlı ehliyetsizin yapabilmesine izin vermesi gerekir yahut kendisi yapmalıdır. Sınırlı ehliyetliler için ise mirasın reddi işlemini kendileri herhangi bir temsil gerekmeksizin yapabilecekleri kabul edilmektedir.
• Reddi miras herhangi bir şarta bağlanamaz. Burada sadece konulacak kayıtlar değil işlemin kendisi geçersiz kabul edilir. Yani “şu kişinin bana 700.000 TL vermesi şartıyla” vb. şartlar gösterilerek mirasın reddi yapılamaz. Bu kuralın istisnası ise bu işlemi yapacak kişiden sonra gelen mirasçılara mirası ret veya kabul edip etmeyeceklerinin sorulması şartıdır. Bu durumda daha sonra gelen mirasçılara mirası reddedip reddetmeyeceği sorulur. Bunlar bir aylık süre içerisinde miras hakkını kabul etmedikleri takdirde şarta bağlı yapılan reddi miras geçerlilik kazanır.
• Reddi miras yapabilmek için reddi miras süresi içerisinde miras malları ile ilgili olağan gözetim ve koruma işlemlerini aşacak şekilde bir tasarrufta bulunulmaması gerekir. Aksi halde miras kabul edilmiş gibi hüküm doğurur. Miras mallarını kaçırmaya yönelik eylemler de aynı şekilde mirasın reddi hakkını ortadan kaldırır.
• Mirası redden feragat etmiş kişi de reddi miras yapamaz. Hakkından feragat edilebilmesi için bu yöndeki beyanın sulh hukuk mahkemesine yazılı olarak verilmesi gerekmektedir.
• Mirasın reddi şartları için söylenecek son koşul ise süre şartıdır. Kural olarak yasal süresi içerisinde mirasın reddi beyanında bulunmayan kişi mirasçılık sıfatını kazanmış olacaktır.

Mirasçının Mirası Reddedemeyeceği Haller

• Yasal süresi (3 ay) içerisinde mirası reddetmeyen mirasçı
• Mirası açık veya örtülü bir şekilde kabul etmiş olan mirasçı
• Terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan işlemleri yapan mirasçı
• Terekenin malını gizleyen veya kendine mal edinen mirasçı
• Kural olarak bu hallerde mirasçılar mirası reddedemezler.

Bütün Mirasçılar Mirası Reddetmesi

Türk Medeni Kanunu madde 612’ye göre en yakın yasal mirasçılarının tamamı tarafından reddolunan miras sulh mahkemesince iflas hükümlerine göre tasfiye edilir. Tasfiye sonunda arta kalan değerler reddetmemişler gibi hak sahiplerine verilir.

Reddi Miras Beyanı İptal Edilebilir Mi?

Kural olarak miras reddedildikten sonra bundan dönmek mümkün değildir. Ancak Borçlar kanunu m. 23 vd. çerçevesinde yanılma, aldatma, korkutma sonucu mirasçının ret beyanında bulunması halinde yapılan ret işlemi için iptal talebinde bulunulabilir. Mirasçı ret beyanının iptalini dava yolu ile ileri sürecektir.

Mirasın Hükmen Reddi Nedir?

Mirasın hükmen reddinde ret için bir süre öngörülmüş değildir. Murisin ödemeden aczi açıkça ortada ve bu durum resmi olarak tespit edilmişse kişinin mirasın reddi için beyanda bulunması gereken süreyi sessiz geçirmesi halinde mirasın reddi gerçekleşmiş olur.

Miras bırakanın ödemeden aczi durumu uygulamada terekenin borca batık olması olarak adlandırılır. Yani tereke mal varlığı borçları karşılayamıyor ise böyle bir durum söz konusudur. Borca batık terekenin mirasçı üzerine kalmaması için mirasçıların herhangi bir beyanda bulunması zorunluluğunu kanun uygun görmemiştir.

Mirasın hükmen reddi için herhangi bir beyanda bulunmaya gerek olmadığı gibi mirasçılar buna rağmen reddi miras talebinde bulunma imkanına sahiptir. Mirasın hükmen reddolunduğu durumunun tespitini de sulh hukuk mahkemesinden talep edebilirler.

Mirasçılara karşı tereke dolayısıyla açılan her türlü davada mirasçılar terekenin borca batık olduğunu, miras bırakanın ödemeden aczi durumunda olduğunu iddia ve ispat edebilirler.

Bu durumun önceden önüne geçmek adına sulh hukuk mahkemesine mirasın reddi talebinde veya asliye hukuk mahkemesine mirasın hükmen reddi durumunun tespit edilmesi talebinde bulunabilirler.

Mirasın Reddi Sonuçları

Mirasın reddi terekenin aktif değerleri ile pasif değerlerini bir arada kapsar. Şarta bağlı olarak reddi miras yapılamayacağı kuralının bir sonucu olarak kişi mirasın bir kısmını reddedip kalan kısmını kabul etme gibi bir imkana sahip değildir. Miras reddolunduğu zaman miras bırakanın borçları dolayısıyla ortaya çıkan sorumluluk sona erdiği gibi miras bırakanın aktif malvarlığı üzerindeki miras payı da sona erer.

Miras bırakan öldüğü anda külli halefleri mirasçılık sıfatını kazanırlar ve tereke malları üzerinde hak sahibi olurlar. Herhangi bir işleme gerek olmaksızın malvarlığına elbirliği ile sahip olurlar.

Eğer yasal mirasçıların tamamı mirası reddetmişse miras hakkı altsoya geçmez. Böyle bir durumda tereke iflas hükümleri uyarınca tasfiye edilir. Sadece altsoyun mirası reddetmesi halinde miras tamamıyla eşe kalır.

Atanmış mirasçıların reddi miras beyanında bulunmaları halinde miras payları altsoylarına geçmez. Yasal mirasçılar arasında paylaştırma yapılır.

Reddi Miras Halinde Ölenin Alacaklılarının Durumu

Borca batık halde bulunan bir mirası reddeden mirasçı, ölenin alacaklılarına karşı bazı durumlarda sorumlu olur. Kişinin ölüm anından 5 sene öncesine kadarki süre içerisinde mirasçı olacak kişiye denkleştirmeye tabi tutulabilecek bir kazandırma sağlanmışsa bu kazandırma oranında miras bırakanın alacaklılarına karşı sorumlu olunur. Örneğin bir ev hediye edilmişse bu hediye denkleştirmeye tabi tutulabilecek bir kazandırma ise kişi bu ev ile miras bırakanın borçlarını ödemekle yükümlüdür. Ancak burada kişinin eğitimi için yapılan harcamalar ve yerel adete göre verilen çeyiz hediyesi bunun dışında tutulmuştur.

Reddi Miras Yapan Kişinin Alacaklılarının Durumu

Borca batık durumda bulunan mirasçı miras hakkını alacaklılara kaptırmamak maksadıyla mirasın reddi işleminde bulunmuşsa alacaklı kişilerin bu ret işlemine itiraz etme hakkı bulunmaktadır. İtiraz üzerine iflas masası mirasçıdan güvence ister. Güvence gösterilememesi durumunda mirasın reddi 6 aylık hak düşürücü süre içerisinde iptal ettirilebilir. Reddi mirasın 6 aylık hak düşürücü süre içerisinde iptal ettirilmesi halinde miras resmi tasfiyeye tabi tutulur. Resmi tasfiye sonucunda mirasçıya bir pay kalması halinde bu hak mirasçının alacaklılarına ödenir.

Reddi miras, miras hukukunun en önemli hukuki sorunlarının yaşandığı alanlarından biri olduğundan başvurunun bir erzincan avukat vasıtasıyla yapılmasında yarar vardır.

Daha fazla makale için tıklayınız.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Nedir ?

Vasilik Nedir? Vasi Tayini Nedir?