Yağma Suçu ve Cezası (Gasp-TCK 148. Madde) Nedir ?
Yağma suçu, bir kişinin kendisine yahut başkasına cebir kullanılarak ya da tehdit edilmek suretiyle bir malı teslim etmeye ya da alınmasına engel olmamaya mecbur bırakılmak olarak tanımlanabilir.Yağma suçu uygulamada gasp olarak da bilinmektedir.
Yağma Suçunun Cezası Nedir?
Yağma suçu ve cezası TCK’nun 148.maddesine düzenlenmiştir. Yağma suçunun cezası suçun temel şekli bakımından altı yıl ila on yıl arası hapis cezasıdır. Eğer cezayı ağırlaştırıcı sebeplerden biri mevcutsa yağma suçunun cezası on yıl ila on beş yıl arası hapis cezasıdır. Ayrıca Türk Ceza Kanunun 150/2 maddesine göre malın değeri az ise ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.
Yağma Suçunda Nitelikli Haller (Cezayı Ağırlaştıran Durumlar) Nelerdir?
TCK 148 suçun basit halini belirtirken TCK 149 ise suçun nitelikli halini belirtir. Nitelikli yağma, bu suçun bazı işleniş şekillerinde cezanın artırılacağını ifade eder. TCK 149 bu düzenlemeyi içerir. Bu hallerde nitelikli yağmadan kişi yargılanır. TCK 149 düzenlemesine göre yağma (gasp) suçu;
- Herhangi bir silahla işlenirse (tabanca, bıçak, molotof, el bombası, sopa, makas, falçeta vb.)
- Kişinin tanınmamak amacıyla kendisini gizlemesi (maske takması vb.)
- Çok failli olması (yani birden fazla kişinin ortak hareket ederek bu suçu işlemesi)
- Kişinin yolda giderken önüne çıkmak suretiyle (arabanın durdurulması veya yürüyen kişinin yolunun kesilmesi vb.)
- Bedenen yahut ruhen faile karşı çıkamayacak durumda olan kişiye karşı (küçük çocuğa, yaşlıya, engelliye, psikolojik olarak kendini savunamayacak kişiye karşı vb.)
- Suç işlemek maksadıyla kurulan örgütlerin adına ve bu korkutmadan yararlanarak
- Suç işlemek maksadıyla faaliyet gösteren örgütlere kazanç sağlamak maksadıyla
- Gece olunca (güneş batmazdan 1 saat önce ve güneş doğduktan 1 saat sonraya kadar olan süre zarfı içinde)
bu hallerde işlenirse cezası normal şekline göre daha fazla verilir. Yani nitelikli yağma TCK 149 halleri cezayı artırıcı özellik taşır. TCK 149 düzenlemesine göre nitelikli yağma durumunda alt sınırı 10 yıl olacak şekilde ve 15 yılı geçmeyecek şekilde hapis cezası verilir. Bu oldukça ciddi bir cezadır.
Yağma suçu işlenirken, yani gasp sırasında, fail ayrıca kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinden birine sebep olursa ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümlere de maruz kalacaktır. Örnek vermek gerekirse cüzdanını almak için kişi karnından bıçaklanır ve bu bıçaklama sonucunda ayrıca kasten yaralamadan ötürü ceza alır.
Yağma Suçunun Unsurları Nelerdir?
Yağma suçu düzenlemesi ile kişinin hem irade özgürlüğü hem de malvarlığı ve vücut bütünlüğü hakkı korunur. Bunun yanında kişinin cinsel dokunulmazlığı da korunmuştur.
Yağma suçunun faili ve mağduru herkes olabilir. Fail ve mağdur bakımından özellikli bir durum yoktur. Bu suçun konusunu taşınır mallar yahut borç altına sokmaya elverişli senetler oluşturur.
Yağma suçu kasıtlı hareketlerle işlenebilir. Taksirle ya da ihmali hareketlerle yağma suçunun işlenmesi hayatın olağan akışına uygun değildir. Kişinin kastı yarar sağlama amacını da içeriyor olmalıdır. Kazanç elde etme dışında bir amaç taşınıyorsa yağmadan ötürü ceza verilemez. Bu suçun en önemli unsuru cebir yahut tehdit kullanarak bir kazanç elde etmedir. Hileli hareketlerle kişiyi bu tarz bir şeye ikna etmek yağma suçunu değil dolandırıcılık suçunu oluşturur.
Cebir ve tehdit kişinin irade özgürlüğünü etkileyen ve iradesiyle karar almasını engelleyici nitelikte olan zorlayıcı araçlardır. Cebir maddi, tehdit ise manevi güçle gerçekleştirilmektedir.
Yağma Suçunda Cebir veya Tehdit Nedir?
Cebir hafif veya ağır olabilecektir. Cebirde söz konusu olan kasten işlenen yaralama suçunda olduğu gibi kişiye karşı fiziki güç kullanılmasıdır. Malın zilyedi bulunan kişide bunun neticesinde malı teslim etme veya alınmasına karşı koyamayarak yağma suçunun mağduru olmaktadır. TCK m.148/3 gereğince mağdurun, herhangi bir vasıta ile kendisini savunamayacak duruma getirilmesi de yağma suçunda cebir sayılır. Bu husus cebir karinesi diye adlandırılır. Cebir, vurma, ittirme, elini kolunu bağlama gibi değişik şekillerde karşımıza çıkabilmektedir.
Tehdit ise kendisinin veya yakınının hayatına, vücut ve cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceği ya da malvarlığı itibarıyla büyük zarara uğratacağının fail tarafından mağdura beyan edilmesidir. Yani tehdit sadece kişinin kendisine karşı değil, yakınlarına karşı gerçekleştirilirse de yağma suçu söz konusu olabilir. Tehdidin şekli veya kullanılan araç önemli değildir. Önemli olan nokta mağdurun bunun bilgisine haiz olmasıdır. Bu nedenle eğer fail tehdidi algılayamayacak bir durumda ise tehdit unsuru gerçekleşmiş olmayacaktır.
Yağma Suçunda Cezayı Hafifleten Ya da Kaldıran Sebepler
Kanun koyucu bazı durumlarda verilecek cezanın indirilmesini öngörmüştür. Buna göre,
- Suça konu malın değeri az ise,
- Suç alacağın tahsili amacıyla yapılmışsa, verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilebilir.
Yağma suçunda hırsızlık suçunun aksine şahsi cezasızlık sebepleri uygulanmaz. Kişilerin kendi anne, babasına, kardeşine karşı dahi böyle bir eylemde bulunması yağma suçunu oluşturur.
Yağma Suçu İndirim Halleri Nelerdir?
Yağma suçunun konusunu oluşturan malın değerinin azlığı durumunda faile verilecek ceza, üçte birden yarıya kadar indirilebilecektir. Malın değerinin azlığına rağmen, hakim gerekçe göstererek indirim yapmayabilecektir. Burada uygulanan azami miktar 1/2 iken, asgari miktar 1/3’tür.
Yağma suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağın tahsili amacıyla gerçekleştirilmesi durumunda suçun zorlama unsuru tehdide yönelik ise, TCK’nın TCK’nın 106’ıncı maddesinde bu eyleme uyan fıkra uygulanacak, yağma suçunun zorlama unsuru cebire yönelik ise, TCK’nın 86’ıncı ve 87’inci maddelerine göre belirlenecek ceza aynı Yasanın 108’inci maddesi gereğince arttırılarak hükmolunacaktır.
Fail kovuşturma başlamadan önce; aldığı malı geri verir veya mağdurun uğradığı zararı tazmin ederse, TCK’nın 168/3’üncü maddesi gereğince verilecek ceza 1/2 oranında, malın iadesi veya tazmin kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmeden önce gerçekleştirilirse, verilecek cezadan 1/3’e kadar indirilecektir. Burada yapılacak indirim en fazla 1/3’tür.
Yağmaya Teşebbüs Nedir?
Yağma suçu amaç ve araç hareketlerden oluşan bir suçtur. İlk önce almayı gerçekleştirmek için araç hareketler olan cebir veya tehdit kullanılır. Sonrasında bu cebir ve tehdidin etkisiyle malın alınması veya tesliminin sağlanması ile suç tamamlanır.
Yağma suçuna teşebbüs mümkündür. Mağdura karşı cebir veya tehdide başvurulmuş olmasına rağmen, elde edilmek istenen mal irade dışında alınamamışsa bu durumda yağma suçuna teşebbüs söz konusudur.
Yağma suçu, malın fail tarafından alınıp, kendi hakimiyetinde tutulmasıyla birlikte tamamlanmış olur. Yağma suçunun teşebbüs aşamasında kalması durumunda fail hakkında verilecek ceza indirilebilir. Somut olayın koşulları ve özellikleri dikkate alınarak hakim/mahkeme tarafından dörtte birden dörtte üçe kadar indirilecektir.
Yağma Suçunda Teşebbüs, İştirak, İçtima Nedir?
Yağma suçuna teşebbüs mümkündür. Fail cebir ve tehdit kullanmasına karşın elinde olmayan sebeplerle malı hâkimiyet alanına dahi edememişse suç teşebbüs aşamasında kalmış sayılır. Yağma suçuna iştirak mümkündür. Örneğin suç birkaç kişiyle birlikte işlenmişse her bir kişi asli faildir ve suç iştirak halinde işlenmiştir. İçtima bakımından ise yağma suçu işlenirken kullanılan cebir basit yaralamayı aşıyorsa fail hem yağma suçundan hem de yaralama suçundan cezalandırılır.
Yağma Suçunda Tutuklu Yargılanmak Nedir?
Tutuklama bir koruma tedbiridir. Kişinin kaçma tehlikesi varsa yahut delilleri karartma ihtimali varsa hakim yargılama süresince sanık hakkında tutuklama kararı verebilir. Burada kişinin tutuklama kararına itiraz ederken tutuklamanın ölçüsüz olduğunu ve yağma suçunda tutuklama kararı verilebilmesi için CMK’da belirlenen şartların yerine getirilmediğini savunma hakkı vardır.
Her olayın ve kişinin özelliğine göre tutukluluk kararına itiraz etme savunmaları değişebileceğinden burada dosya kapsamı ve kişinin özellikleri çok önem kazanmaktadır. Yine bu süreçte ceza avukatı yardımı yağma suçunda tutuksuz yargılanmayı kolaylaştırır.
Avukatla Takibin Önemi Nedir?
Yağma suçu, günlük hayatta karşılaştığımız en ürkütücü suçlardan biridir. Birey ve toplum üzerinde ciddi yıkım ve tahribatlar meydana getirir. Yasa koyucu kamu düzeninin devamını sağlamak ve suç işlenerek bozulan kamu-düzenini yeniden tesis-etmek için yağma fiillerine karşı ciddi yaptırımlar getirmiştir. Suçu işleyenlerin toplumdan tecridini sağlamak için yüksek cezai müeyyideler ön görülmüştür.
Yağma suçu, kişilerin huzur ve sükûnuna, vücut dokunulmazlığına, kişi özgürlüğüne, malvarlığı, mülkiyet ve zilyetlik haklarına karşı yapılmış bir-saldırı ve tecavüzdür. Bu bakımdan, yasa koyucunun kişilerin yaşam, özgürlük, güvenlik ve mülkiyet haklarının korunmasına yönelik amacının gerçekleşebilmesi için kolluk birimleri ve adli makamların titizlikle ve eşgüdüm içerisinde hareket etmesi kadar, mağdurların da hak arayışı bilinciyle hareket edip uzman ağır ceza avukatından hukuki yardım almaları önem arz etmektedir.
